ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТ КӨМЕГІМЕН ЖАСАЛҒАН ТУЫНДЫЛАРҒА АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚТЫ ҚОРҒАУ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2024_77_2_146Кілт сөздер:
авторлық құқық, жасанды интеллект, автор, авторлық, бірегейлікАңдатпа
Қазіргі уақытта жасанды интеллект адамдардың өміріне үлкен әсер етуде. Мысалы, машиналар мәтінді тез тереді, бағдарламалық жасақтама әзірлейді және әр түрлі өнер туындыларын жасап шығарады. Желіде қолжетімді спорт және бизнес жаңалықтарының көпшілігін машиналар жазғанын байқауға болады. Көптеген елдердің қолданыстағы заңнамасына сәйкес жасанды интеллект арқылы жасалған жұмыстар қарапайым құрал ретінде қарастырылады, бірақ жасанды интеллект технологияларының соңғы түрлері бұл ұғымды толығымен өзгертуде. Жасанды интеллектінің пайда болуы зияткерлік меншік, атап айтқанда авторлық құқық туралы заңнама үшін көп қиындықтар туғызды. Жасанды интеллект технологиялары авторлық құқық саласында бірқатар күрделі сұрақтар тудырып отыр, мысалы жасанды интеллект шығармашылық жұмыстардың авторы бола ала ма, жасанды интеллект туындылары қалай қорғалуы керек немесе мұндай жұмыстарға құқықтар кімге тиесілі. Мақалада автор осындай сұрақтарға жауап табуға және машиналардың жасанды интеллектісімен байланысты авторлық құқық мәселелерін нақтылауға тырысады. Мақаланың мақсаты – дамыған мемлекеттерде жасанды интеллект машиналары жасаған, авторлық құқықпен қорғалған туындыларды құқықтық реттеудің ерекшеліктерін анықтау және жасанды интеллект жасаған өнімдерге қатысты авторлық құқық туралы отандық (қазақстандық) заңнаманы жетілдіру бойынша тиісті ұсынымдар беру. Мақала авторы шетелдік тәжірибеге сүйене отырып, компьютерлік машиналар көмегімен жасалған шығармашылық жұмыстар жағдайында осындай жұмыстарды жасау үшін қажетті шаралар қабылдаған адам автор екенін айтады.