АҚША ФУНКЦИЯЛАРЫН ОРНАТУДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЫСАНДАРЫ: ҚҰН ӨЛШЕМІ, АЙНАЛЫС ҚҰРАЛЫ, ӘЛЕМДІК АҚШАНЫҢ ҚЫЗМЕТІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2021_70_3_225Кілт сөздер:
ақша, ақша айналымы, ақшаның функциялары, ұлттық валюта, шетел валютасы, құн өлшемі, айналыс құралы, әлемдік ақшаАңдатпа
Мақаланың мақсаты - Қазақстан Республикасының заңнамасында, сондай-ақ басқа да құқықтық актілерде ақшаның функцияларын орнатудың құқықтық нысандарын талдау. Ақша - бұл тауарлар, жұмыстар мен қызметтер құнының әмбебап эквиваленті. Ғылыми әдебиеттерде ақшаның құқықтық және экономикалық құбылыс ретіндегі функциялары жеткілікті егжей-тегжейлі талданды. Тарихи даму барысында объективті түрде қалыптасқан ақшаның функциялары осы ғылыми жұмыста зерттелген өзінің заңды көрінісін табады. Ғылыми әдебиеттерде атап көрсетілгендей, ақшаның функцияларды заң актілерінде шоғырландыру, атап айтқанда ақшаның құқықтық режимін орнату кезінде өте маңызды. Осыған орай, мақалада ақша функцияларын орнатудың құқықтық формалары тұжырымдамасына автордың анықтамасы берілген және ақшаның негізгі жалпы танылған функцияларына қатысты ең жалпы және жарқын мысалдары келтірілген: құн өлшемі, айналыс құралы және әлемдік ақша. Бұл зерттеу сонымен қатар заң ғылымы тұрғысынан осы ақша-несиелік функцияларды жалпы талдауға мүмкіндік береді және ақша айналымы саласындағы қолданыстағы заңнаманы жетілдіру бойынша ұсыныстар береді. Зерттеу әдістемесі аналитикалық, жүйелік, формальды құқықтық әдістерден тұрды. Сонымен қатар, осы мақаланың теориялық негізі ретінде азаматтық құқықтың да, қаржы құқығының да танымал ғалымдарының еңбектері болды. Осы зерттеу барысында жасалған тұжырымдарды құқықтың осы саласын одан әрі зерттеу барысында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын жетілдіру мақсатында пайдалануға болады.