КОММЕРЦИЯЛЫҚ ҰЙЫМДАРДА ШЕШІМДЕР ЖӘНЕ МӘМІЛЕЛЕРДІ НОТАРИАЛДЫ ТҮРДЕ КУӘЛАНДЫРУ РЕЙДЕРЛІК БАСЫП АЛУДАН ҚОРҒАУ ЭЛЕМЕНТІ РЕТІНДЕ

Аңдатпа

Мақала авторлары Қазақстан кәсіпкерлігінде жағымсыз қылықтардың орын алып отырған фактілеріне талдау жүргізді, кездесу аясында бизнес-қауымдастықпен рейдерлік басып алуға қарсы іс-қимыл бойынша бизнесті алып тастау бойынша тәуекелдерге байланысты сілтемелер келтірілген, сондай-ақ қазіргі рейдерлердің «жағымсыз қылықтарға» қатыстылығын дәлелдеуге мүмкіндік бермейтін әдістері атап өтілді. Үлестерді иеліктен шығару жөніндегі мәмілелерді жасау кезінде мәміленің нотариаттық нысанын қолдану туралы Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын құқықтық реттеудің кемшіліктері анықталды. ҚР ҚК 249-бабы «Рейдерлік» бойынша статистика негізінде рейдерлік үшін жауапкершілікке тартудың қазақстандық тәжірибесінің репрезентативтілігі туралы қорытынды жасалды. Осыған байланысты авторлар Ресей Федерациясының нотариустың фигурасын ресейлік компаниялардың корпоративтік қатынастарына енгізу саласындағы тәжірибесін зерттеді. Тарихи - құқықтық әдісті қолдана отырып, нотариустың Ресейдің азаматтық-құқықтық қатынастарына кіруі кезең-кезеңімен, қабылданған нормативтік-құқықтық актілерді және одан кейінгі корпоративтік даулар санындағы өзгерістерді және сәйкесінше сот істерінің санын сипаттау арқылы қарастырылады. Ол үшін авторлар нотариустың қатысуымен және қатысуынсыз үлестер бойынша корпоративтік даулардан туындайтын істердің санаттары бойынша төрелік соттардағы істердің статистикасын келтіреді. Зерттеу нәтижелері бойынша коммерциялық компаниялардың корпоративтік өмір саласына нотариустың фигурасын тарту бойынша Ресейдің қолайлы тәжірибесі туралы қорытынды жасалды. Ресей мен Қазақстанда бизнес жүргізудің әлеуметтік - құқықтық жағдайларының ұқсастығы жүргізілді. Нотариустардың қатысу шектері бойынша мәселелерді (тек корпоративтік шешімдер қабылдау кезінде фактілерді нотариалды куәландыру немесе мәміленің мазмұнына нотариусты толықтай пайдалану  арқылы мәмілелерді нотариалды куәландыру), сондай-ақ нотариаттық қызмет көрсету тарифінің шамасы бойынша мәселелерді одан әрі егжей-тегжейлі пысықтау қажеттігі айтылды. Сондай-ақ, авторлар қолданыстағы заң бойынша қазіргі таңда коммерциялық компаниялар үлестерінің иелері – қатысушылардың қалауы бойынша қазақстандық коммерциялық компаниялардың корпоративтік қатынастарына нотариусты тарту мүмкіндігін атап өтті. Авторлар бизнесті рейдерлік басып алуға байланысты тәуекелдердің құнын нотариустың қызметтері үшін тарифтің құнына қарсы бірнеше рет көтеру туралы ойды алға тартты.