ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЗАМАТТЫҚ ПРОЦЕСІНДЕ ШАРТТЫҚ АУМАҚТЫҚ СОТТЫЛЫҚ: ТЕОРИЯ ЖӘНЕ ПРАКТИКА МӘСЕЛЕЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2023_74_3_114Кілт сөздер:
азаматтық сот ісін жүргізу, соттылық, соттардың құзыреті, аумақтан тыс соттылықАңдатпа
Сот арқылы қорғау құқығы Қазақстан Республикасы Конституциясының 77-бабы 3-тармағы 3-тармақшасының оның келісімінсіз ешкімге заңда көзделген соттылығы өзгертілмейтіндігі туралы ережесімен тікелей байланысты. Нақты азаматтық істің нақты сотқа соттылығын дұрыс белгілеу сотқа жүгіну құқығын іске асыру және кедергісіз сот талқылауына қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін қажетті шарт болып табылады.
Мақала азаматтық сот ісін жүргізудегі соттылық институтын реформалау мәселелеріне арналған. Тақырыптың өзектілігі Қазақстан Республикасының қолданыстағы азаматтық іс жүргізу кодексіндегі өзгерістерге, сондай-ақ азаматтық сот ісін жүргізуде жаңартылған соттылық институтын зерделеуге қатысты ғылыми зерттеулердің болмауына байланысты.
Азаматтық іс жүргізу құқығы теориясында шарттық экстерриториялық соттылық туралы жалпы қабылданған түсінік жоқ. Бұл құқық қолдануда елеулі қиындықтар туғызатын соттылық ережелері екенін ескеру қажет. Сот органдары үшін соттылықты дұрыс анықтау мәселесі өте маңызды.
Осы ғылыми мақаланы жазудың мақсаты шарттық аумақтан тыс соттылық мәселесі бойынша азаматтық іс жүргізу заңнамасының өзгерістеріне талдау жүргізу болып табылады.
Әдістемелік негіз: жүйелік, сипаттама, салыстырмалы-құқықтық. Жеке ғылыми әдістер де қолданылды: құқықтық нормаларды түсіндірудің құқықтық-догматикалық әдісі.
