ГЕРМАНИЯНЫҢ ҚЫЛМЫСТЫҚ ПРОЦЕСІНДЕГІ БҰЙРЫҚ ӨНДІРІСІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/1994-408X_2020_63_5_207Кілт сөздер:
қылмыстық іс жүргізу құқығы, Германия Федеративтік Республикасы мен Қазақстан Республикасының Қылмыстық процесі, жеңілдетілген және жеделдетілген іс жүргізу, бұйрық өндірісі, салыстырмалы құқықтануАңдатпа
Көптеген шетелдік институттарды қабылдау жүйелерді цифрландыру және біріздендіру дәуірінде белсенді үрдіске айналды. Сонымен қатар, отандық новеллалардың кейінгі теріс құқық қолдану практикасы жобаны (модельді) әзірлеу сатысында институттың Үстірт және жүйесіз зерттелуін жиі анықтайды. Институтты толық талдау, оны шетелдік тәжірибеде қолдану ерекшеліктері жағдайында алдын алуға болатын бірқатар қателіктер мен олқылықтар бар. Бұл тұрғыда Ж.-Ж. Руссоның: «Дана заң шығарушы заңдарды шығарудан емес, олардың осы қоғам үшін жарамдылығын зерттеуден бастайды», деген сөзі орынды.
Бұйрық өндірісі институты Қазақстанның қылмыстық процесінде 2018 жылдан бастап қолданыла бастады. Ол еліміздің қылмыстық іс жүргізу кодексіне 2017 жылғы 1 желтоқсандағы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне құқық қорғау қызметінің процестік негіздерін жаңғырту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңмен енгізілді. Заң шығарушының мұндай институтты енгізу қажеттілігі іс жүргізу нысанын жеңілдету, қылмыстық құқық бұзушылықтар мен онша ауыр емес қылмыстар туралы істер бойынша мерзімдер мен іс жүргізу үнемдеуді жеделдету қажеттілігімен байланысты болды. Бұл институт Германия мен Эстонияның тәжірибесіне негізделген.
Бұл мақалада автор неміс жазалау туралы бұйрық институтын қарастырады. Оның өндірісінің ерекшеліктеріне, құқықтық реттеуге, құқық қолданудың жағымды және жағымсыз жақтарына, Германияның қылмыстық іс жүргізу принциптерімен арақатынасына назар аударылады. Бұрын Қазақстанда мұндай ғылыми талдау жүргізілген жоқ. Осы бап ұлттық заңнаманы жетілдіру жөніндегі тиісті ұсыныстар мен ұсынымдарды әзірлеудің бастапқы нүктесі болып табылады.
