КАССАЦИЯЛЫҚ ӨТІНІШХАТТЫ ҚАРАУСЫЗ ҚАЙТАРУ ЖӘНЕ ЗАҢДЫ КҮШІНЕ ЕНГЕН СОТ АКТІЛЕРІН ҚАЙТА ҚАРАУ (ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖӘНЕ ГЕРМАНИЯ)
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2023_74_3_197Кілт сөздер:
өтінішхат, өтінішхатты қайтару, кассациялық саты, сот актілері, сот актілерін қайта қарау, қылмыстық іс, қылмыстық іс жүргізу кодексіАңдатпа
Авторлар Қазақстан Республикасы қылмыстық іс жүргізу кодексінің (бұдан әрі-ҚІЖК) 489 – бабы бірінші бөлігінің 6-тармағының бұрын қолданыста болған редакциясын қарады. 484-баптың үшінші бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, бұрын қаралған негіздер бойынша кассациялық сатыда қарау үшін іспен өтінішхатты беруден бас тарту туралы судьяның қаулысының болуы заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтінішхатты, наразылықты қайтарудың негіздерінің бірі болып табылады. Қолданыстағы редакцияда-судьяның (судьялардың) қаулысының болуы.
Осылайша, 2022 жылдың 1 шілдесіне дейін жұмыс істеген ескі редакцияда бас тарту туралы бұйрықты үш судья емес, бір судья шығарды (2022 жылдың 1 шілдесінен кейін қарастырылған).
ҚІЖК-нің 490-бабының бұрын қолданыста болған редакциясына сәйкес, заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтінішхатты баяндамашы судья алдын ала зерделеген, ол он тәуліктен аспайтын мерзімде оны қараусыз қайтару үшін негіздер болмаған кезде қылмыстық істі талап еткен.
ҚІЖК-нің 490-бабының қолданыстағы редакциясында бірінші бөлігінде сот актісін қайта қарау туралы өтінішхатты кассациялық сатыдағы судья зерделейді, ол он тәуліктен аспайтын мерзімде мынадай мәселелерді шешеді: 1) ҚІЖК-нің 489-бабының бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша өтінішхатты қайтаруға негіздердің болуы немесе болмауы туралы; 2) ҚІЖК-нің 489-бабының бірінші бөлігінде көзделген негіздер бойынша 3) тараптарды шақыра отырып, өтінішхатты алдын ала қарау күні туралы.
Авторлар мақаланың қолданыстағы редакциясын, егер өтінішті қараусыз қайтаруға негіз болмаса, қылмыстық іс материалдары міндетті түрде талап етілген 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданыста болған ескісімен салыстырады. Көрсетілген нормада сот органдарының бейтараптығын бұзуды көруге болады, өйткені кассациялық сатыдағы сот қаулы шығарған кезде қылмыстық істің материалдарын өз бағасын бермей және істің нақты мән-жайларын бұзушылықпен зерттемей талап етпейді.
