ТРАНСШЕКАРАЛЫҚ СУ ОБЪЕКТІЛЕРІ БОЙЫНША КЕЛІСІМДЕР: ЖАЙ-КҮЙІ ЖӘНЕ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2023_75_4_183Кілт сөздер:
трансшекаралық су объектілері, мемлекетаралық келісімдер, бассейндік басқару, гидротехникалық құрылыстарАңдатпа
Мақалада Қазақстан Республикасының Орталық Азия елдерімен, Ресей Федерациясымен және Қытай Халық Республикасымен көпжақты және екіжақты келісімдері негізінде трансшекаралық су объектілерін реттеу мәселелері қарастырылады.
Кеңес Одағының ыдырауымен және су саласын реттеудің бірыңғай жүйесінің бұзылуымен жер үсті сулары ішкі су объектілері болып саналмай, жан-жақты халықаралық-құқықтық реттеуді қажет ететін трансшекаралық сипатқа ие болды.
Трансшекаралық су объектілеріне ерекше назар Қазақстанның көрші елдерге 100 км3-тен 40 км3-тен астам өзендер мен уақытша су ағындарын құрайтын жоғары тәуелділігіне байланысты.
Еліміздегі қолданыстағы 8 Су шаруашылығы бассейнінің ішінде тек Нұра-Сарысу бассейнінде трансшекаралық су объектілері жоқ.
Су көлемінің азаюы елдің өнеркәсіптік өндірісіне, коммуналдық және ауыл шаруашылығына теріс әсер етуі мүмкін.
Алдын алу шараларын қабылдау және көрші елдермен транспарентті келісімдер жасасу ел экономикасы мен адам өмірі үшін апатты салдарларды болдырмауға мүмкіндік береді.