«АУЫЛ ӘКІМДЕРІНІҢ САЙЛАНБАЛЫҒЫ - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЕРГІЛІКТІ ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУДЫ ОДАН ӘРІ ДЕМОКРАТИЯЛАНДЫРУ ЖӘНЕ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ПРОЦЕСІ» «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЗАҢ ЖОБАЛАУ ҚЫЗМЕТІН ҒЫЛЫМИ ҚОЛДАУ» ТАҚЫРЫБЫ БОЙЫНША ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ

Аңдатпа

Мақалада ауыл әкімдерінің сайланбалылығы мәселелері қарастырылады және Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін–өзі басқарудың ұйымдастырушылық- құқықтық құрылымына сипаттама беріледі. Негізгі назар ауылдық округ әкімдерінің сайланбалылық себептерін анықтауға және олардың жергілікті қоғамдастықпен өзара іс-қимыл жасауына аударылады. Мақаланың ғылыми жаңалық ауылдық округтер әкімдерді сайлау процесінде туындайтын негізгі проблемаларды зерделеуден тұрады. Авторлар аудандық, ауылдық аудандар әкімдеріне сайлауды енгізу шеңберінде ауылдар, кенттер мен ауылдық аудандар деңгейінде жергілікті өкілді орган ретінде шығуға және азаматтар мен ауылдық елді мекендердің мүдделерін білдіруге болатын белгілі бір институттар құру қажет деген қорытынды жасады. Авторлар Жергілікті өзін-өзі басқарудың Еуропалық хартиясының Қазақстан Республикасындағы ауылдық аудандар әкімдері мен жергілікті өзін-өзі басқарудың сайлануының жаңа моделін әзірлеу кезінде қажет болатын неоторлық ережелеріне талдау жасады. Сонымен қатар, ауылдық және жергілікті аудандар әкімдері мен таңдаушыларға іріктеудің негізгі критерийлері қаралды. Жергілікті өзін-өзі басқарудың кейбір модельдеріне қысқаша шолу жасалды және оларды жақын және алыс шетелдерде жүзеге асыру.

Электрондық дауыс беру жүйесін одан әрі дамыту мәселесі талданады, өйткені АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Малайзия сияқты шет елдердің әлемдік тәжірибесінде дауыс беру мен сайлауды өткізу процесінде жергілікті және мемлекеттік басқару ұйымдарында электрондық дауыс беру жүйесі белсенді енгізілуде, бұл жергілікті жерлерде «адал» сайлауды жаңғырту мен өткізу тетіктерінің бірі болып табылады.

Осылайша, реформаларды одан әрі талдау және Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару жүйелерін жаңғырту мәселесін оқыту қажет.