ТМД ЕЛДЕРІНІҢ ЗАҢНАМАСЫ БОЙЫНША СУ БИОЛОГИЯЛЫҚ РЕСУРСТАРЫН ЗАҢСЫЗ АЛУ ҮШІН ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҚТЫ РЕТТЕУДІҢ ЗАМАНАУИ ТӘСІЛІ

Аңдатпа

Ғылыми жұмыс су биологиялық ресурстарын қорғау мен пайдалануды құқықтық реттеудің кейбір мәселелерін қарастырады. Жұмыста ТМД-ға кіретін, оның ішінде Каспий маңы мемлекеттеріне жататын кейбір мемлекеттердің заңнамалық тәжірибесін зерделеу және талдау жүргізіледі. Соңғыларының болуы балықтарды, басқа да су биологиялық ресурстарын заңсыз алумен күресу және биологиялық әртүрлілікті сақтау үшін мемлекеттердің бірлескен өзара іс-қимылының қажеттілігімен түсіндіріледі. Мақалада флора мен фаунаның су өкілдерін өндіруді заңсыз жүзеге асырғаны үшін заңды жауапкершілік институтын дамыту мүмкіндіктері туралы мәселе негізделеді. Сонымен қатар, Кеңес Одағының заңнамасы әсер еткен ТМД елдерінің қылмыстық заңнамасы баптарының ережелері қарастырылады. Осы негізде су биологиялық ресурстарына қатысты заңнама нормаларын сақтамағаны үшін қылмыстық жауаптылықты қолдану туралы ережелердің жалпы айрықша ерекшеліктері айқындалады. Бұдан басқа, жекелеген мемлекеттердің зерттелетін құқықтық қатынастарды реттеудегі қылмыс нысанасын, қылмыс құрамының біліктілік белгілерін, қоршаған ортаға келтірілген залалдың мөлшерін анықтау бөлігіндегі ерекшеліктері айқындалады. Сонымен қатар, жұмыста су биологиялық ресурстарын қорғау мен ұтымды пайдалануға қатысты елдер арасындағы халықаралық ынтымақтастық мәселесі көтеріледі. Осыған байланысты Каспий теңізінде биологиялық ресурстарды заңсыз алуға (браконьерлікке) қарсы күрес саласындағы ынтымақтастық туралы қазіргі уақытта талқыланып отырған хаттамада көрініс табуы мүмкін мемлекеттердің бірлескен ұйымдастырушылық іс-әрекеттері неғұрлым тиімді болып табылады. Авторлар осы ынтымақтастықты дамытуға және қылмыстық заңнаманы қалыптастырудың ортақ тарихы бар, бірақ су биологиялық ресурстарын қорғау мақсатын іске асырудың әртүрлі тәсілдерді қолданатын елдердің тәжірибесін зерделеуге қатысты ұсыныстарды белгілейді.