ЕАЭО ЗАҢЫНЫҢ МҮШЕ-МЕМЛЕКЕТТІК ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІ КАРБОНДАНУДАУ ЖӘНЕ ЖАСЫЛ ЭКОНОМИКАНЫҢ ТҰРАҚТЫ ДАМУЫНДАҒЫ РӨЛІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2024_77_2_238Кілт сөздер:
ЕАЭО құқығы, декарбондау, энергетикалық жүйелер, климаттың күн тәртібі, көміртек квотасы, көміртек бірліктері, халықаралық міндеттемелер, тұрақты дамуАңдатпа
Мақалада мүше мемлекеттердің энергетикалық жүйелерін декарбонизациялауға бағытталған ЕАЭО құқық нормаларын жетілдірудің өзекті мәселелері талданады. Зерттеу ғылыми танымның жалпы және арнайы әдістерін, оның ішінде формальды-логикалық, салыстырмалы құқық әдісін және т.б. пайдалана отырып жүргізілді. Онда ЕАЭО құқық нормаларын және Беларусь Республикасының заңнамасын, атап айтқанда, заңнаманы жетілдіру бойынша ұсыныстар бар. Беларусь Республикасының «Қоршаған ортаны қорғау туралы» 1992 жылғы Заңына кіріспе. 57.1 арнайы бап «Көміртегі бірліктері және көміртегі нарығы». Автор Қазақстан Республикасының экономиканы декарбонизациялау саласындағы оң тәжірибесін атап өтіп, оны Беларусь Республикасында және бүкіл ЕАЭО аумағында қолдану орынды деген қорытындыға келеді. ЕАЭО интеграциялық заңнамасының тиімділігін арттырудың, оның ішінде жаңартылатын энергия көздерін енгізу және ортақ электр желілеріне қолжетімділікті қамтамасыз ету бойынша сандық көрсеткіштер түріндегі мүше мемлекеттердің халықаралық міндеттемелерін шоғырландыру арқылы мақсатқа сай екендігі атап өтілді. Сондай-ақ мүше мемлекеттерге энергия тиімділігін арттыру жоспарларын қабылдау және іске асыру, мақсатты көрсеткіштерді белгілеу және олардың орындалуы туралы есеп беру бойынша міндеттемелерді белгілеу ұсынылады. Автордың пікірінше, аталған шаралардың орындалуын қамтамасыз ету үшін ЕАЭО туралы шартта немесе оған арнайы қосымшада көміртексіздендіруді, жаңартылатын энергияны дамытуды және энергия тиімділігін арттыруды ЕАЭО мақсаттары ретінде біріктіру қажет. Зерттеу нәтижелері ЕАЭО, Беларусь Республикасы және ЕАЭО-ға мүше басқа мемлекеттердің заңнамалық және құқық қолдану тәжірибесінде қолданылуы мүмкін.
