ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢНАМАСЫНДА ҚАМАУҒА АЛУ ТҮРІНДЕГІ ЖАЗА ИНСТИТУТЫ: ҚАЙШЫЛЫҚТАР, МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ

Аңдатпа

Мақалада Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасында көзделген қамауға алу түріндегі жазаны қолдануға байланысты доктриналық, құқықтық және қолданбалы мәселелері қарастырылған. Бұл жазаның мазмұны талданады және оны Ресей Федерациясындағы ұқсас қылмыстық жазамен салыстыру жүзеге асырылады. Автор Ресейдің қылмыстық заңнамасында қылмыстық жазаның бір түрі ретінде қамауға алуды тағайындау және оның мазмұны Қазақстанға қарағанда жазалау шаралары ретінде қатал көрінетінін атап өтті. Қазақстандағы қамауға алу тәжірибесі ерекше көрсетіліп, жалпыланған және қамауға алу түріндегі жазаны нақты орындауға кедергі келтіретін практикалық мәселелер суреттелген. Автор қамауға алу мәнінің БҰҰ-ның халықаралық құқықтық актілерінің ұсынымдарымен, құқықтық доктринада және Қазақстанның қылмыстық-атқару заңнамасында қамтылған жазаның тәрбиелік, қайта әлеуметтендіру әсерінің талаптарымен сәйкессіздігін дәлелдейді. Тұтқындау және оның пропорционалды емес қатаңдығы жағдайында, гуманизм мен әділеттілік принциптеріне қайшы келетін жазалау мақсаттарына даулы және жиі шындыққа жанаспайтын қол жеткізу туралы тезистер дәлелденеді. Мақалада Қазақстан Республикасының жазалау жүйесінде қамауды сақтаудың орынсыздығы және оны тек әскери қызметшілерге қолдану мүмкіндігі туралы қорытынды жасалады. Автор жазаның бір түрі ретінде қамауға алудан бас тарту қылмыстық саясаттың шынайылығын және оның БҰҰ-ның халықаралық құқықтық актілері ұсынымдарының "рухы" мен "әрпіне" сәйкестігін білдіреді деп дұрыс санайды. Қазақстанда пенитенциарлық және постпенитенциарлық пробацияның тиімді қызметі үшін сотталғандарды әлеуметтік жағынан қалпына келтіруде кешенді міндеттердің шешімін жіберу, сондай-ақ қамақта тұрған үйлердің құрылысын қамтамасыз ету үшін жоспарланған қаржы қаражаты ұсынылады.