АҚПАРАТТЫҚ ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУЫ ЖАҒДАЙЫНДА ҚЫЛМЫСҚА ҚАРСЫ КҮРЕСТІҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_1_147Кілт сөздер:
ақпараттық қоғам, қылмыстық құқық бұзушылықтар, киберқылмыс, цифрлық қызметтер, киберқауіпАңдатпа
Бұл мақалада авторлар цифрлық кеңістіктегі қауіпсіздіктің халықаралық тәжірибесіне шолу жасады, себебі ақпараттық қауіпсіздік төнетін қатерлердің деңгейі күн сайын өсуде және ол көп көңіл бөлуді және талдауды қажет етеді. Авторлар технологиялардың қарқынды дамуы мен цифрлық қызметтердің кеңеюі әлеуметтік және экономикалық прогреске жаңа мүмкіндіктер ашып қана қоймай, сонымен қатар, халықаралық деңгейде киберқылмыс сияқты елеулі қауіптер туғызғанына назар аударады. Мақалада жаһанданудың әртүрлі аспектілері, мысалы, халықаралық нарықтардың интеграциясы, трансшекаралық өзара әрекеттестік және ақпарат алмасу, қылмысқа қарсы күрес үдерістерін едәуір күрделендіретін факторлар ретінде қарастырылады. Ерекше назар трансұлттық қылмыстық желілерді зерттеуге аударылады, олар өздерінің заңсыз әрекеттерін жаһандық деңгейде жүзеге асыру үшін ақпараттық технологиялардың артықшылықтарын белсенді түрде пайдаланады. Бұл мұндай қауіптермен күресте халықаралық ынтымақтастық пен күш-жігерді үйлестірудің түбегейлі жаңа тәсілдерін талап етеді. Авторлар жаһандану технологияларын қолданумен байланысты қылмыстарға қарсы күрес стратегияларын егжей-тегжейлі ұсынады, оның ішінде киберқауіпсіздік саласындағы заңнаманы жетілдіру, халықтың құқықтық сауаттылығын арттыруға бағытталған білім беру бастамаларын дамыту және инновациялық құқық қолдану әдістерін енгізу арқылы жүзеге асыруды қарастырады. Мақалада сондай-ақ Қазақстан Республикасында осы қауіптерге қарсы күреске бағытталған шаралар талданып, бұл салада халықаралық ынтымақтастық пен озық тәжірибе алмасудың маңыздылығы атап өтіледі. Қорытындысында ұлттық стратегияларды жаһанданған әлемге бейімдеудің қажеттілігі туралы тұжырымдар келтіріледі, бұл цифрлық ортада қылмыстың алдын алуға арналған интеграцияланған механизмдерді құруды, халықаралық құқық тәртібін нығайтуды және киберқылмысқа қарсы тұру үшін жаһандық стандарттарды әзірлеуді көздейді. Бұл мақала жаһандану және ақпараттық қоғам жағдайында қылмысқа қарсы күрестің құқықтық аспектілері жөніндегі пікірталасқа елеулі үлес қосып, осы күрделі міндеттерді шешуге кешенді көзқарасты ұсынады.
