ҚАЗАҚСТАН АЗАМАТТАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НИГИЛИЗМІ МЕН ҚҰҚЫҚТЫҚ САУАТСЫЗДЫҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ТЕРГЕУЛЕР МЕН КЕҢ ҚОҒАМДЫҚ РЕЗОНАНС ТУДЫРҒАН ТАЛҚЫЛАУЛАР КОНТЕКСТІНДЕ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_2_287Кілт сөздер:
Қазақстан Республикасы, әділет, сот, қоғамдық резонанс, құқықтық нигилизм, құқықтық сауатсыздықАңдатпа
Бұл мақала Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтық нигилизмі мен құқықтық сауатсыздығы проблемаларына, сондай-ақ жоғарыда аталған қоғамдық құбылыстардың қазақстандық құқықтық жүйеге және мемлекеттік органдардың қызметіне әсеріне арналған. Жоғарыда аталған екі фактордың Қазақстан мемлекетіне және жалпы қоғамға теріс әсерін неғұрлым айқын көрсету үшін соңғы бірнеше жылдағы ерекше резонансты қылмыстық істер таңдалды: мәнерлеп сырғанаушы Денис Теннің 2018 жылғы ісі және Салтанат Нүкенованың 2023 жылғы ісі.
Мақалада жоғарыда аталған қылмыстарға қылмыстық құқық тұрғысынан егжей-тегжейлі талдау жасалады, ол арқылы Қазақстан азаматтарының құқықтық сауаттылығының төмен деңгейінен туындаған қоғамдық қысымның салдарынан мемлекеттік органдардың осындай қылмыстық әрекеттерді дұрыс сараламау проблемасы ашылады. Алынған қорытындылар негізінде Қазақстан мемлекеті мен қоғамының өзара іс-қимылы проблемасы, атап айтқанда мемлекеттік органдардың атышулы қылмыстарды тергеу және талқылау кезінде азаматтардың жоғары назарына ден қоюдың әзірленген стратегияларының, әдістемелерінің және әзірленген практикасының болмауы айқындалады.
Зерттеу Қазақстан азаматтары арасындағы құқықтық мәдениет деңгейінің төмендеуіне ықпал ететін факторларға, мысалы, халықтың құқықтық ақпараттандырылмауы, сот және құқық қорғау органдарына сенімсіздік, сондай-ақ құқықты қабылдауға әсер ететін әлеуметтік және мәдени аспектілерге назар аударады.
Бұл бап сондай-ақ азаматтық халықтың құқықтық мәдениетін арттыру мақсатында мемлекеттік билік өкілдеріне арналған ұсынымдарды, сондай-ақ Қазақстанның қарапайым азаматтары үшін құқықтық нормалар мен заң процесіне өз көзқарасын өзгерту ұсынысымен ескертуді қамтиды.
