ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘКІМШІЛІК СОТ ІСІН ЖҮРГІЗУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЗАҢДЫЛЫҚ ПЕН ӘДІЛЕТТІЛІК ҚАҒИДАТТАРЫН ТАЛДАУ МӘСЕЛЕСІНЕ

Авторлар

  • Ермек Баяхметұлы Абдрасулов Қазақстан Республикасы Заңнама және құқықтық ақпарат Институты https://orcid.org/0000-0003-4835-9760
  • Ерік Болатұлы Ахметов Институт законодательства и правовой информации РК
  • Айгүл Болатқызы Ахметова Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті https://orcid.org/0000-0002-5183-6962

DOI:

https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_1_81

Кілт сөздер:

құқықтық принциптер, заңдылық және әділеттілік қағидаты, әкімшілік әділет, Әкімшілік рәсімдер, әкімшілік сот ісін жүргізу, Жоғарғы сот, әкімшілік сот

Аңдатпа

Мақалада Қазақстан Республикасындағы әкімшілік әділет саласындағы құқықтық принциптердің маңызы мен рөлі егжей-тегжейлі қарастырылады. Бұрынғы КСР Одағы елдерінің әкімшілік әділет жүйесіне көшу үлгілерін және оны Қазақстанда енгізу ерекшеліктерін зерттей отырып, авторлар Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінде заңдылық пен әділеттілік қағидаттарын заңды бекітуге тоқталады.   Әділдік принципін заңдылық принципімен қатар қолдану қажеттілігін жүйелі талдау мақаланың әдіснамалық негізіне айналды.  Мақалада әкімшілік сот ісін жүргізуде заң нормалары мен қағидаттарын қолдану саласындағы қазақстандық және шетелдік ғалымдардың еңбектері зерттеледі. Сонымен қатар, мақалада құқықтық принциптерді қолдануды заңнамалық реттеу тұрғысынан әкімшілік әділет жүйесін жетілдірудің кейбір аспектілері қарастырылады.

Сот тәжірибесінде, атап айтқанда әкімшілік сот ісін жүргізуде заңдылық пен әділеттілік қағидаттарын іске асырудың практикалық аспектілерін талдауға ерекше назар аударылады, бұл Қазақстанның қазіргі құқықтық жүйесі контекстінде қолдану тетіктерін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Судьялар мен әкімшілік сот ісін жүргізуге қатысушылар осы қағидаттарды түсіндіру және қолдану кезінде кездесетін проблемалар, сондай-ақ сот практикасын жетілдірудің мүмкін жолдары қарастырылады.

Ғылыми жаңалық-әкімшілік процедуралардың принциптерін, демек, қоғамдық басқарудың бүкіл жүйесін анықтайтын ықпалы бар маңызды бағынышты басшылық принциптерді зерттеу. Атап айтқанда, заңдылық пен әділеттілік қағидаттарының әкімшілік сот ісін жүргізудің басқа да негізгі қағидаттарымен өзара іс-қимылына баса назар аударылады. Бұл кешенді тәсіл Қазақстан Республикасында әкімшілік әділетті дамытудың теориялық және практикалық аспектілерін жетілдіру үшін жаңа перспективаларды анықтауға мүмкіндік береді.

##submission.authorBiographies##

##submission.authorWithAffiliation##

Заң ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Заңнама және құқықтық ақпарат Институтының конституциялық, әкімшілік заңнама және мемлекеттік басқару бөлімінің бас ғылыми қызметкері

##submission.authorWithAffiliation##

Философия докторы (Ph.D), Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университетінің қауымдастырылған профессоры

##submission.downloads##

Жарияланды

28.03.2025

##submission.howToCite##

Абдрасулов, Е. Б. ., Ахметов, Е. Б., & Ахметова, А. Б. (2025). ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘКІМШІЛІК СОТ ІСІН ЖҮРГІЗУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЗАҢДЫЛЫҚ ПЕН ӘДІЛЕТТІЛІК ҚАҒИДАТТАРЫН ТАЛДАУ МӘСЕЛЕСІНЕ. «Qazaqstan Respyblikasy Zannama jäne Quqyqtyq Aqparat Institytynyn Jarshysy» Gylymi-Quqyqtyq Jurnaly («Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институтының Жаршысы» ғылыми-құқықтық журналы), 80(1). https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_1_81