ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘДЕНИЕТКЕ ҚАТЫСТЫ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_2_254Кілт сөздер:
экология, экологиялық мәдениет, экологиялық сана, экологиялық қауіпсіздік, экология саласындағы құқық бұзушылық, оршаған ортаны қорғауАңдатпа
Бұл мақалада азаматтардың экологиялық мәдениеті мен экологиялық санасын арттыру, бар проблемаларды шешу үшін ұлттық заңнаманы жетілдіру, олқылықтардың орнын толтыру және тұтастай алғанда экологиялық саладағы жағдайды жақсарту мәселесі көтеріледі. Қоршаған ортаға, табиғи ресурстарға ұқыпты қарау мәселелері бүкіл әлемде өзекті: адамзат өзінің тіршілігін қамтамасыз ету жүйесін бұзды және оның салдары әрқайсымызға әсер етеді. «Экологиялық мәдениет» ұғымы көп қырлы. Қазақстанның Экологиялық кодексінде экологиялық мәдениеттің анықтамасы бекітілген, ол адамның өзін-өзі тануын дамыту үшін ғана емес, сонымен бірге мемлекеттің әл-ауқатының өсуі үшін де негіз болатын Қазақстан Республикасындағы негізгі жеке құндылықтардың бірі болып танылады. Мемлекеттер қоршаған ортаны қорғау мәселелерін әртүрлі құралдардың, соның ішінде құқықтық құралдардың көмегімен шешеді. Ұлттық заңнама экология саласындағы мәселелерді реттейтін нормативтік құқықтық актілердің үлкен тізбесін көздейді. Осы нормаларды бұзғаны үшін қылмыстық және әкімшілік жауапкершілік қарастырылған. Алайда, қазақстандық экологиялық заңнаманың прогрессивтілігіне қарамастан,оның мақсаты–қоршаған ортаны қалпына келтіру және сақтау емес, табиғат пайдаланушыны жазалау. 2024жылғы 2 қыркүйектегі жолдауында Қазақстан Президенті табиғатты қорғау ісіне жақындау кезінде бизнестің ерекше жауапкершілігін атап өтті. Заңнаманы жетілдірумен қатар, экологиялық проблемаларды шешу жолдарының бірі экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамаларын (1996,2004жж.), «Таза Қазақстан» экологиялық мәдениетті дамыту тұжырымдамасын (2024ж.) әзірлеу болып табылады. 2024 жылғы тұжырымдамаға көп көңіл бөлінеді қоршаған ортаны қорғау және сақтау бойынша халықаралық тәжірибені зерделеуге арналған.Сонымен қатар, экологиялық саладағы мақсаттарға қол жеткізудің негізгі шарты әр адам мен азамат тарапынан қоршаған ортаның тазалығына қамқорлық жасау болып табылады.