ЦИФРЛЫҚ ҚОҒАМ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ: ЗАМАНАУИ МӘСЕЛЕЛЕР МЕН ШЕШІМДЕР

Авторлар

  • Жарденбек Шаривхан
  • Динара Маратовна Мусипова
  • Игорь Владимирович Осыко

DOI:

https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_4_54

Кілт сөздер:

цифрлық қоғам, құқықтық мемлекет, киберқауіпсіздік, заңнама, цифрлық теңсіздік, жеке деректер, Қазақстан

Аңдатпа

Бұл мақалада Қазақстандағы цифрлық қоғамды қалыптастырудың құқықтық негіздері мен осы бағытта туындайтын негізгі мәселелер қарастырылады. Зерттеудің басты мақсаты – цифрландыру барысында азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғауды қамтамасыз ететін заңнамалық тетіктерді жетілдіру бойынша нақты ұсыныстар жасау. Жұмыста салыстырмалы-құқықтық талдау, диалектикалық әдіс және статистикалық мәліметтерді кешенді бағалау тәсілі қолданылып, ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігі, жеке деректерді өңдеу ережелерінің сақталуы және өңірлердегі цифрлық теңсіздікті азайту сияқты маңызды аспектілер зерделенді. Алынған нәтижелер қолданыстағы заң нормаларының цифрлық дәуір талаптарына толық сай келмейтінін және оларды үнемі жаңартып отыру қажеттігін көрсетті. Мақалада ұсынылған тұжырымдар мен практикалық ұсыныстар мемлекеттік органдар мен сараптамалық қауымдастықтың цифрлық трансформация бағдарламаларын әзірлеу барысында кеңінен қолданылуы мүмкін. Сонымен қатар, мемлекеттік басқару мен бизнес қауымдастығы арасында үйлесімді өзара іс-қимыл орнатудың маңыздылығы атап өтіледі, өйткені деректерді басқару мен киберқауіпсіздік тетіктерін жетілдіру барлық ұйымдық деңгейлердің бірлескен күш-жігерін талап етеді. Авторлар нормативтік-құқықтық базаны жаңғыртып, ақпараттық технологиялар саласына инвестиция тартуды ынталандыру арқылы Қазақстанда цифрлық индустрияны кеңейтудің және халықаралық стандарттармен ықпалдасудың әлеуеті зор екеніне назар аударады. Бұл бағыттағы ғылыми ізденістер жаңа әдістемелер мен өлшеу құралдарын енгізуді қажет етеді, өйткені цифрлық құқықтар саласындағы өзгерістерді тиімді бағалау мен азаматтардың онлайн-қызметтерге қолжетімділігін арттыру тәсілдері үнемі жетілдіруді талап етеді. Осылайша, цифрлық қауіпсіздік, дербес мәліметтерді қорғау және электрондық қызметтердің бірдей қолжетімділігін қамтамасыз ету жөніндегі ұсыныстар елдің инновациялық әлеуетін нығайтып, құқықтық мемлекет қағидаттарын жаңа деңгейге көтеруге көмектеседі.

##submission.downloads##

Жарияланды

23.12.2025

##submission.howToCite##

Шаривхан, Ж., Мусипова, Д. М., & Осыко, И. В. (2025). ЦИФРЛЫҚ ҚОҒАМ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ: ЗАМАНАУИ МӘСЕЛЕЛЕР МЕН ШЕШІМДЕР. «Qazaqstan Respyblikasy Zannama jäne Quqyqtyq Aqparat Institytynyn Jarshysy» Gylymi-Quqyqtyq Jurnaly («Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институтының Жаршысы» ғылыми-құқықтық журналы), 80(4). https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_4_54