ЖАСЫРЫН ЗЕРТХАНАЛАРДА ЕСІРТКІ ӨНДІРУМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАРДЫ ТЕРГЕУДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_4_268Кілт сөздер:
жасырын зертхана, есірткі құралдары, психотроптық заттар, есірткі, есірткі зертханасы, есірткі өндірісі, тергеу, прекурсорлар, сарапшы-химикАңдатпа
Мақала Қазақстан Республикасындағы жасырын зертханаларда есірткіні заңсыз өндіру проблематикасын зерттеуді ашады. Жұмыстың мақсаты - осындай зертханалармен байланысты қылмыстық істерді тергеу тактикасының тиімділігін талдау және құқық қолдану практикасын жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу. Зерттеу әдістемесі ғылыми әдебиеттерді, статистикалық деректерді және құқық қолдану практикасын кешенді талдауға негізделген. Зерттеу сонымен қатар заңсыз есірткі өндірісіне қарсы күрестегі халықаралық тәжірибені салыстырмалы талдауды қамтиды. Ұсынылған ғылыми мақалада жерасты зертханалары санының көбеюіне және прекурсорлардың айналымын бақылаудың күрделілігіне байланысты заманауи сын-қатерлерді талдауға ерекше назар аударылды. Заңсыз өндірістерді анықтау жағдайлары, өндірілетін есірткі заттарының спектрін өзгерту және есірткі қылмысына қарсы күрестің тиімділігін арттыру үшін заңнамалық шеңберді жетілдіру мүмкіндіктері қарастырылуда. Жұмыс нәтижелері құқық қорғау органдары арасындағы үйлестіру проблемалары мен мамандандырылған білімнің жетіспеушілігінен туындаған қолданыстағы тергеу әдістерінің тиімділігінің жеткіліксіздігін көрсетеді. Мақалада әртүрлі құқық қорғау және сараптамалық құрылымдар арасындағы өзара әрекеттесудің маңыздылығы және заманауи әдіснамалар мен технологияларды енгізу қажеттілігі көрсетілген. Нәтижелерді қолдану саласы қылмыстық іс жүргізу заңнамасын реформалау, құқық қорғау органдарының біліктілігін арттыру және есірткі қылмысына қарсы күрес контекстінде ведомствоаралық өзара іс-қимылды жетілдіру процестерін қамтиды.
Қорытындылай келе, авторлар прекурсорлардың айналымын бақылауды реттейтін қазақстандық заңнаманы жетілдіру және есірткі зертханаларында есірткіні заңсыз өндірумен байланысты қылмыстық істерді тергеудің дәлдігі мен тиімділігін арттыру үшін сот химиктері мен жедел қызметкерлерін кәсіптік оқытудың рөлін күшейту қажеттілігі туралы қорытындыға келді.
