ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖҮЙЕНІ ТРАНСФОРМАЦИЯЛАУ БАРЫСЫНДА ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК-МӘДЕНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫ ЖАҢҒЫРТУ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_3_306Кілт сөздер:
жаңғырту, құндылықтар, құқықтық жүйе, ұлттық бірегейлік, құқықтық сана, адам құқықтары, сабақтастықАңдатпа
Осы мақалада Қазақстан Республикасының құқықтық жүйесіне құндылықтық ұстанымдардың - құқықтық, моральдық және мәдени - жаңғыруының ықпалын жан-жақты түсіндіру әрекеті жасалады. Бұл ретте «Әділетті Қазақстан» мемлекеттік бастамасын жүзеге асыру аясында жүргізілген конституциялық реформаларды талдауға ерекше көңіл бөлінеді. Назар орталығында тек институционалдық өзгерістер ғана емес, сонымен қатар қоғам санасының терең трансформациясы, негізгі құқықтар мен бостандықтарға және түбегейлі құндылықтарға қайта көзқарас қалыптастыру үдерісі тұр.
Осы тақырып аясында қарастырылатын негізгі аспектілердің бірі-құқықтық жүйені трансформациялаудағы құқықтық және әлеуметтік-мәдени құндылықтарды жаңғыртудың кезең-кезеңімен жүзеге асырылуы.
Бұл Парламент пен саяси партиялардың, азаматтық қоғам институттарының рөлін арттыруға, оның заңнамалық және бақылау функцияларын кеңейтуге, сондай-ақ мемлекеттік органдардың қоғам алдындағы есеп беру деңгейін арттыруға ұмтылудан көрінеді. Мұндай қадамдар неғұрлым ашық, жауапты және азаматтарға бағытталған құқықтық жүйені қалыптастыруға бағытталған сияқты.
Қазақстанның қазіргі даму кезеңі аясында бұл өзгерістер ұлттық бірегейлікті нығайтумен ұштасады, бұл өз кезегінде жаһандану жағдайындағы маңызды элементті білдіреді. Сонымен қатар, нарықтық реформалар мен экономикалық модернизацияны одан әрі тереңдетудің тұрақты бағыты байқалады. Дәстүрлі мәдени және тарихи құндылықтарды сақтау мен жаһандық қоғамдастыққа белсенді интеграция арасындағы тепе-теңдікті табу және сақтау қажеттілігі ерекше атап өтіледі.
Отандық тәжірибеге сүйене отырып, мақала құқықтық жүйенің құрылымын және мемлекеттің құқықтық саясатына кейбір көзқарастарды зерттеудің теориялық және әдіснамалық ережелерінің эволюциясының жинақталған материалына жүгінеді.
Сонымен қатар, шетелдік тәжірибені қарызға алуға сыни көзқарастың маңыздылығы, сондай-ақ қазақстандық қоғамның мәдени, тарихи және психикалық ерекшеліктерін ескеру қажеттілігі атап өтіледі.
