ФЕДЕРАЛДЫ АУМАҚТАРДЫ ҚҰРУ МІНДЕТТЕРІ: САЛЫСТЫРМАЛЫ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ТАЛДАУ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_4_425Кілт сөздер:
федерализм, федеративті мемлекет, арнайы құқықтық режим, аумақтық құрылым, федералды аумақтар, мамандандырылған міндеттерАңдатпа
Мақалада жалпымемлекеттік стратегиялық маңызы бар және оған қол жеткізу мүмкін .стігі федерацияларда тікелей федералды басқару аумақтарын құруды анықтайтын ерекше міндеттер зерттеледі. Осы зерттеудің мақсаттары үшін автор аумақтық-географиялық белгіге негізделген тікелей федералды бағыныстағы аумақтардың өзіндік жіктемесін келтіреді. Компаративистік талдау жүргізу арқылы қазіргі федерацияларда осындай аумақтардың қалыптасу ерекшеліктері анықталды. Тікелей федералды басқарылатын аумақтар құрылған қолданыстағы Федеративті мемлекеттердің қалыптасқан аумақтық құрылымына жүгіне отырып, автор оларды шетелдік Федеративті мемлекеттерде, сондай-ақ Ресей Федерациясында құруға негіз болатын мамандандырылған міндеттерді анықтады және жүйелендірді. Федералды аумақтарды құрудың кейбір міндеттері федералды орталықтан тікелей басқарылатын белгілі бір аумақтың қандай формада құрылғанына қарамастан әмбебап сипатта болуы мүмкін екендігі дәлелденді. Ресей Федерациясында федералды аумақтарды құру тәжірибесі зерттелді, оның ішінде тікелей федералды бағыныстың басқа аумақтарын құру идеясының практикалық маңыздылығы мен орындылығы тұрғысынан талданды және бағаланды. Жекелеген аумақтарға Федеративті мемлекеттің қарапайым аумақтық бөліктерінен ерекшеленетін құқықтық режим беру мұндай аумақтарды тиімді басқаруға мүмкіндік бермейтін бірқатар объективті факторлардың болуымен байланысты екендігі негізделген. Федералдық аумақтар институтын одан әрі жетілдіру перспективалары бағаланды, федералдық аумақтарды құру кезінде заң шығарушы алға қойған мамандандырылған міндеттер унитарлық мемлекеттерге де таралуы мүмкін деген қорытындыға келді, мұнда іс жүзінде арнайы құқықтық режимі бар аумақтарды құру да орын алады.

