ЗАҢНАМАЛЫҚ ЖӘНЕ ЗАҢҒА ТӘУЕЛДІ РЕТТЕУДІҢ АРАЖІГІН АЖЫРАТУДЫҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/1994-408X_2021_64_1_22Кілт сөздер:
Конституция, заңнамалық акт, құқықтық актілердің иерархиясы, заң, заңға тәуелді акт, заңнамалық құзыреттілік, заңнамалық өкілеттіктерАңдатпа
Парламент пен оның Палаталарының заңнамалық құзыреті қазақстандық мемлекеттіліктің құқықтық негіздерін қалыптастыру, жеке адамның құқықтары мен бостандықтарының ұлттық егемендігін қорғау және қоғамда әлеуметтік-экономикалық және саяси өзгерістер жүргізу үшін аса маңызды мәнге ие.
Осы мақалада авторлар Парламент пен оның Палаталары құзыретін заңнамалық реттеудегі кейбір олқылықтарға назар аударады, заңнамалық және заңға тәуелді реттеудің аражігін ажырату, жекелеген конституциялық нормаларды ресми түсіндіру қажеттілігін, сондай-ақ Конституция мен «Құқықтық актілер туралы» заңда қамтылған ұғымдарды түзету қажеттілігін өзектендіреді.
Мақала авторларының пікірінше, Парламенттің заңнамалық өкілеттіктерінің заңды табиғатын, сондай - ақ Конституцияда бекітілген 1995 жылғы конституциялық реформа нәтижесінде Қазақстанда бекітілген ұтымды парламентаризм тұжырымдамасын зерделеу «құзыреттілік», «қоғамдық қатынастардың аса маңызды салалары», «заңнамалық акт», «заңға тәуелді акт», «орындау үшін» ұғымдарын және заңнамалық және заңға тәуелді реттеу саласына қатысы бар басқа да ұғымдарды ғылыми талдауды талап етеді.
Мақалада Қазақстан Республикасы Конституциясы, сондай-ақ «Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңы нормаларының мазмұны заңнамалық реттеу шектерін шектейтініне, Парламент пен оның палаталарына өзінің заңнамалық құзыретін кеңейтуге мүмкіндік бермейтініне назар аударылады.
Заңнамалық және заңға тәуелді реттеуді ажыратудың кейбір мәселелерін зерделеу негізінде авторлар берілген заңнамалық өкілеттік институтын сыни тұрғыдан түсіну қажеттілігіне және төтенше немесе басқа дағдарыс жағдайында Үкіметке осы функцияларды уақытша бере отырып, іс жүзінде жүзеге асырылуы мүмкін екендігіне назар аударады.
Үкіметке тапсырылған нормашығармашылықты бекіту және оның құзыретін уақытша кеңейту дағдарыс жағдайларында мемлекеттік шешімдер қабылдау процестерін жандандыруға және жеделдетуге мүмкіндік береді.
