ЗАҢНАМАНЫҢ ТИІМДІЛІГІН БОЛЖАМДЫ БАҒАЛАУ
Кілт сөздер:
болжау, нормативтік құқықтық актіле, нормативтік құқықтық актілер, құқықтық мониторинг, ғылыми сараптама, құқықтық жүйе; заң қабылдау салдар, құқықтық реттеуАңдатпа
Бұл мақалада заңнаманың салдарын болжау мәселелері және нормативтік құқықтық актілердің жобалары қарастырылады. Заңнамалық жүйе шеңберіндегі болжау құқық жүйесінің динамикалық сипатына байланысты. Бұл жағдайда тек болжам жасау ғана емес, болжанған жағымсыз салдардың алдын-алу маңызды.
Сондықтан болжау кезінде алынған нәтижелерді тексеру, сонымен қатар қолайлы әдістерді қолдану қажет. Сонымен, заңнаманы болжау үшін әлеуметтік болжау әдістері анағұрлым қолайлы. Сондай-ақ, болжау институтын енгізу заңнама мен жобаларды бағалау процесінің құны мен ұзартылуына тікелей әсер етеді.
Біріншіден, мақалада құқықтық норманы немесе нормалар тобын болжамдық бағалау механизмі ашылады. Атап айтқанда, бір ереженің әсерін болжаудың артықшылықтары туралы қорытынды жасалады. Екіншіден, болжау элементі құқықтық мониторинг аясында қарастырылады. Сонымен, жеке нормативтік құқықтық актіні емес, актілер жиынтығын болжау ұсынылады. Мысалы, байланысты актілер жиынтығының болжамы немесе оны іске асыруда қабылданған актілермен бірге заңнамалық актінің болжамы. Бірлескен актілер тобын талдау құқықтық мониторингке құқықтық жүйеге қатысты көп жүйелік міндеттерді орындауға мүмкіндік береді. Үшіншіден, сараптамалық қызметті күшейту үшін кешенді емтихандар сияқты емтихан түрлеріне назар аудару ұсынылады. Ғылыми сараптаманың түрлерінің кеңеюі жобаны жасаушыларға, өз қызметі бойынша, жоба тақырыбына сәйкес келетін мамандарды тартуға мүмкіндік береді.
