ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ ДАМУ ПРОЦЕСІНДЕГІ ЖАЛПЫ ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ
Кілт сөздер:
Орталық Азиядағы әкімшілік, әкімшілік рәсімдер туралы заң, әкімшілік акт, әкімшілік әділетАңдатпа
Осы мақала ақпараттық-талдау сипатында әзәрленген. Авторлар мақалада Орталық Азияда жалпы әкімшілік құқығының даму сатыларын қарастырған. Бұл мақала бірнеше бөлімге бөлінеді, әрбір бөлім Орталық Азия елдеріндегі әкімшілік рәсімдер туралы заңнаманың дамуының өзекті мәселелерін қарастыратын болады.
Мақаланың осы бөлімінде Орталық Азия елдеріндегі әкімшілік әділет реформаларының алғашқы қорытындылары, сонымен бірге әкімшілік құқық саласындағы қазіргі кезде жүргізілетін және болашақта жоспарланатын реформалардың құқықтық талдауы қарастырылады. Авторлар Орталық Азия елдеріндегі әкімшілік рәсімдер құқығын және әкімшілік іс-жүргізу құқығын дамытудың бералыстарына шолу жасаған.
Авторлармен Қазақстан Республикасындағы әкімшілік рәсімдер туралы заңнаманы дамытудың беталыстары қарастырылады. Соның ішінде, аталмыш мәселенің одан әрі дамудың оң әсері әкімшілік әділетті, яғни әкімшілік рәсімдер құқығын және әкімшілік іс-жүргізу құқығын еңгізуді көздейтін Елбасының «100 нақты қадам» бағдарламасы жаряланғаннан кейін жалғасын тапты. Әділет министрлігі әзірлеуші орган болып табылатын жаңа «Әкімшілік рәсімдер туралы» заң жобасында әкімшілік қызметтің орталық нысаны ретінде әкімшілік акт қарастырылған. Қолданыстығы заңнамаға қарағанда заң жобасы тек қана әкімшілік акт ұғымына шектелмей, сонымен бірге оны жария ету, оның құрылымын, мазмұнын және нысанын реттейді. Осыған қоса, заң жобасы Конституцияда және құқықтық мемлекеттілік қағидатында бекітілген сенімді қорғау қағидатын толық көлемде ескеріп, әкімшілік актіні жою ережелерін де қамтиды.
Мақаланың қорытынды бөлімінде жекелеген аспектілер ретінде әкімшілік құқық саласындағы заң әдебиетінің жағдайы және соттың іс бойынша мән-жайларды зерттеуі мен бітімгершілік келісімді жасасу қағидаттарына шолу атап көрсетіледі. Сонымен қатар әкімшілік заңнама реформаларының түрлі рейтингтерге (гуманитарлық даму индексі (UNDP), демократия индексі (TheEconomist), Бертельсман трансформациялау индексі (BTI), сыбайлас жемқорлықты түсіну индексі (CPI), Дүниежүзілік банк индексі (WorldBank, IFC) ықпал етуіне талдау қорытындылары ұсынылады.
