ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖАНАРМАЙ ҚҰЮ СТАНЦИЯЛАРЫ АРҚЫЛЫ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІН БӨЛШЕКТЕП САТУ НАРЫҒЫ ДАМУЫНЫҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫ
Кілт сөздер:
энергетикалық қауіпсіздік, АЖҚС (авто жанармай құю станциясы), мәмілегэнергетикалық қауіпсіздік, мұнай өнімдері, мәмілегерлік, «бірелдеу, біржол» саясаты, «тысшығу», баға тетігіАңдатпа
Осы мақалада Қазақстан Республикасында мұнай өнімдеріне баға қалыптастыруы және қолдануы мәселелер қаралды. Ол жай ғана әлем экономикасының тенденцияны көрсетіп, Қазақстан Республикасы үкіметі мұнай өнімдерінің бағасын қалыптастыруына өте көп көңіл бөлуіне орай, соңғы жылдарымұнай өнімдерінің бағасы өте танымал тақырып болды. Тұрғындарды мұнай өнімдерімен жабдықтау саласындағы Қазақстан Республикасының және Қытай Халық Республикасының айырмашылығын талданып. Қазақстан Республикасы көмірсутектердің қоры мол болғандығына, экспорттаушы болып табылғанына қарамастан, бензин, дизель және тағы басқа мұнай өнімдерінің бағасын реттей алмайды. Қытай Халық Республикасы импорттаушы болып табылады, көліктердің саны көбейгенімен қажетті мұнай өнімдерінің көлемі бірнеше есе өсіп, ал ішкі нарықта мұнай өнімдерінің бағасы тұрақты болып табылады. Автор екі елдің ағындағы экономикалық жағдайды және мемлекет мәртебесін, мұнай өнімдерінің және АЖҚС (авто жанармай құю станциясы) бағаны реттеу құқықтық база, сыртқы саясат және электрмен жабдықтау жаңа моделін стратегиясы мен халықаралық энергетикалық дамудың жаңа беталысы, бақылау механизмі ерекшелігі, ақшалай қаражат тұрақтылығы, және энергетикалық дипломатия суреттейді. Мемлекеттің энергетикалық қауіпсіздігі адамдардың өмірін жақсарту үшін, мемлекеттің дамуы мен халықтың тұрақты болуында өте үлкен рөлді атқарады. Автор жалпылама талдау негізінде, Қытай Халық Республикасының елінің тәжірибесін өткізеді және нарық үшін Қазақстан Республикасы мұнай өнімдерінің бағасын реттеу мақсатында, осы саладағы заң тәжірибесінің бақылауын нығайтады. Осы саладағы бақылаудың күшеюі мен мемлекеттік реттелу жаһандық энергетикалық жүйедегі мемлекеттің мәртебесін арттыру үшін және «энергетикалық мәмілегерлікті» жәрдемдесу үшін қажет екенін атап өтті.
