ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘКІМШІЛІК СОТ ІСІН ЖҮРГІЗУ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК РӘСІМДЕРДІҢ ҚАҒИДАТТАРЫН ЖІКТЕУ МӘСЕЛЕСІНЕ

Авторлар

  • Ерік Болатұлы Ахметов Институт законодательства и правовой информации РК
  • Мереке Конысханкызы Журунова

DOI:

https://doi.org/10.52026/2788-5291_2022_69_2_223

Кілт сөздер:

реттілік, әмбебаптылық, азаматтардың мүдделері, принциптеп жүйесі, құқықтық тәртіп, иерархия, заңдылық, пропорционалдылық, басқару қызметі, қоғамдық құқықтар, лауазымды тұлғалар, әкімшілік істер

Аңдатпа

Мақалада әкімшілік рәсімдердің негізгі принциптерін  жіктеу мәселелері қарастырылады. Ол негізгі функцияларды, жүйелер мен принциптердің иерархиясын анықтауға бағытталған. Ғылыми жаңалық-бұл әкімшілік процедуралардың принциптері үшін шешуші болып табылатын, демек, мемлекеттік басқарудың бүкіл жүйесі болып табылатын маңызды бағыныңқы басшылыққа негізделген принциптерді зерттеу. Авторлар оның азаматтық құқықтары мен міндеттері туралы дау туындаған жағдайда немесе оған кез-келген айып тағылған жағдайда, заң негізінде құрылған тәуелсіз және бейтарап соттың істі әділ және жария түрде қарауға құқығы бар деген қорытынды жасады. Әкімшілік процедуралардың негізгі принциптеріне қысқаша шолу жасалды және оларды жақын және алыс шет елдерде жүзеге асыру. Осылайша, әкімшілік рәсімдердің негізгі қағидаттарын одан әрі талдау қажет.

Сонымен қатар, әкімшілік рәсімдер институты, әсіресе олардың принциптері, сонымен бірге, тұтастай алғанда, заң шығарушы үшін және тіпті доктриналар үшін әлі де аз зерттелген және түсініксіз проблема болып қала береді. Автор сонымен қатар әкімшілік рәсімдер принциптерінің басты ерекшелігі олардың тікелей әрекеті және нақты реттілігі болып табылады деген қорытындыға келді. Әкімшілік рәсімдердің қағидаттары декларация ретінде емес, нақты және прагматикалық мақсатпен — құқықтық реттеудің ерекше құралы ретінде тұжырымдалады. Процедуралардың принциптері тек заң шығарушы үшін ғана емес, сонымен бірге құқық қорғаушы үшін де (өте маңызды) нұсқаулық болуға арналған. Сондай-ақ, автор әкімшілік рәсімдердің принциптері басқарушылық әкімшілік құқық принциптерінің ерекше тобы деп санайды. Кағидалар мемлекеттік басқарудың динамикалық реттеуші қызметінің мәнін анықтайды. Принциптердің жүйелілігі басым процедуралық ілімдермен анықталады. Осылайша, әкімшілік рәсімдердің негізгі қағидаттарын одан әрі талдауы қажет.

 

##submission.authorBiography##

##submission.authorWithAffiliation##

ҚР ПҚЗ конституциялық, әкімшілік заңнама және мемлекеттік басқару бөлімінің аға ғылыми қызметкері

##submission.downloads##

Жарияланды

30.06.2022

##submission.howToCite##

Ахметов, Е. Б., & Журунова, М. К. (2022). ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘКІМШІЛІК СОТ ІСІН ЖҮРГІЗУ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК РӘСІМДЕРДІҢ ҚАҒИДАТТАРЫН ЖІКТЕУ МӘСЕЛЕСІНЕ. «Qazaqstan Respyblikasy Zannama jäne Quqyqtyq Aqparat Institytynyn Jarshysy» Gylymi-Quqyqtyq Jurnaly («Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институтының Жаршысы» ғылыми-құқықтық журналы), 2(69). https://doi.org/10.52026/2788-5291_2022_69_2_223