ҚҰҚЫҚ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ МЕХАНИЗМІНДЕГІ ЛОББИЗМНІҢ САЯСИ БАҒДАРЫ

Аңдатпа

Қазіргі заманғы ең маңызды жаһандық проблемалардың бірі - бір жағынан мемлекеттік органдардың, екінші жағынан, қоғамның, жекелеген әлеуметтік топтардың өзара әрекеттесуі мен өзара әсер етуінің оңтайлы түрлерін іздеу. Лоббизм бұл түбегейлі мәселені шешуде ерекше маңызды рөл атқарады. Шынында да, қоғамдық бірлестіктер мен жеке құрылымдардың мемлекеттік органдардың шешімдері мен саясатына әсері қазіргі мемлекеттердің көпшілігінде іс жүзінде жүзеге асырылады. Осы тұрғыдан алғанда, лоббизм парламенттегі және мемлекеттік биліктің атқарушы органдарындағы әртүрлі топтар мен ұйымдардың мүдделерін ілгерілетудің тиімді құралы болып табылады. Құқық шығармашылығындағы жеке тұлғалар мен топтардың белгілі бір мүдделерін қамтамасыз етуге бағытталған әрекет жеке тұлғалар, әртүрлі әлеуметтік топтар, қоғамдық бірлестіктердің бастамасымен қоғамға керекті заңдарды қарауынажәне оның қабылдануына атсалысуына мүмкіндік береді. Тарихи тамыры терең және лоббистік қызметтің қалыптасқан дәстүрлері бар бірқатар шет елдерде оны құқықтық реттеу тетігі жасалды және сәтті жұмыс істейді.

Мақалада Лоббизм, ең алдымен, мемлекет құқығы жүйесінің құрылымдық элементі болып табылатын құқықтық институт ретінде зерттеліп,  лоббистік қызметті заңнамалық реттеу бойынша бірқатар ұсыныстар  беріледі. Мақаланың  практикалық маңыздылығы оның тұжырымдары заңнамалық актілердің жобаларын әзірлеуге негіз болатындығында.Лоббистік қызметті реттеудің негізгі қағидаларының бірі оның жариялылығы, қоғамға ашықтығы болуы керек. Бұл сыбайлас жемқорлық көздерінде кеңінен қолданылатын көлеңкелі лоббизмнің формаларына жол ашады. Жариялылық мемлекет пен қоғамның біртұтастығының лоббистік операцияларын бақылау мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Жариялылық кез-келген мүдделі тұлға үшін қол жетімді лоббистік тізілімді құруды, тізілімдегі ақпаратты үнемі жаңартып отыруды және желіде лоббистік есептердегі ақпаратты орналастыруды қамтуы керек.