АНГЛИЯ МЕН ҚАЗАҚСТАННЫҢ АЗАМАТТЫҚ ПРОЦЕСІНДЕ ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕРДІ АШУДЫҢ КЕЙБІР ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚТЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ ТУРАЛЫ

Аңдатпа

Мақала Англияның азаматтық процесінде дәлелдемелерді ашу институтына және оны отандық азаматтық сот ісін жүргізуге енгізуге арналған. Дәлелдемелерді ашу жалпы құқық елдеріндегі азаматтық процестің ерекше белгісі болып табылады, оның континентальдік құқық елдерінің құқықтық жүйелерінде болуы енгізудің нәтижесі болып табылады. Осы көзқарастан Қазақстан Республикасының азаматтық процесіне дәлелдемелерді ашуды енгізудің тиімділігі қызығушылық тудырады.

Автор азаматтық істер бойынша өкілдікті жүзеге асыратын тұлғалар арасында жүргізілген әлеуметтік сауалнаманың нәтижелерін келтіреді, оның нәтижелері азаматтық процесте дәлелдемелерді ашу рәсімінің мәні мен маңызы туралы толық хабардар еместігін көрсетеді. Зерттеудің мақсаты Англия мен Қазақстан құқығындағы дәлелдемелерді ашуды салыстыру арқылы, оның тиімділігі мен әлеуетін көрсете отырып, дәлелдемелерді ашудың мәнін анықтау болып табылады. Автор дәлелдемелерді ағылшынша ашудың теориялық аспектілерін жариялауға тырыса отырып, оның азаматтық сот ісін жүргізудегі негізгі міндеттері мен рөліне назар аударады. Англияда дәлелдемелерді ашуды құқықтық реттеуге, оның ішінде объектілерді, субъектілерді, дәлелдемелерді ашу шектері, сондай-ақ дәлелдемелерді ашу туралы нормаларды сақтамағаны үшін жауапкершілікті реттеуге ерекше назар аударылды. Англияда дәлелдемелерді ашуды заңнамалық реттеудің және Қазақстанның азаматтық сот ісін жүргізудегі дәлелдемелерді ашуды қолданыстағы құқықтық регламенттеудің арасына параллель жүргізе отырып, автор Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексінің нормаларында олқылықтардың бар екендігін және оларды жою дәлелдемелерді ашудың тиімділігін күшейтуге ықпал етуі мүмкіндігін көрсетеді. Мәселелерді шешу үшін Азаматтық процестік кодексінің нормаларына өзгерістер енгізу, сондай-ақ дәлелдемелерді ашудың бірыңғай тәртібін белгілеу мақсатында Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулысын шығару ұсынылды.