НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕРДІҢ ИЕРАРХИЯСЫ ТУРАЛЫ

Аңдатпа

Мақала нормативтік құқықтық актілердің иерархиясының қазіргі теориясының негізгі мәселелерінің біріне арналған.  Позитивтік құқықтағы иерархия ұғымы туралы заң әдебиеттерінде бар көзқарастар зерттеледі. Автор заңды күшінің төмендеуіне қарай белгілі бір тік реттілікпен орналасатын нормативтік актілердің арақатынасы деген қорытындыға келеді. Бұл әрбір төменгі деңгейдегі актілердің жоғары деңгейдегі актілерге сәйкес  келуін болжайды.

Қазақстан Республикасының Конституциясы мен «Құқықтық актілер туралы» Заңына сыни талдау жасалды. Нормативтiк актiлердiң иерархиясын белгiлей отырып, осы Заңның жеке ережелерiнде даулы және Конституцияға қайшы келетiн нормалар бар екенi белгiлi.

Осылайша, жиынтық және қарапайым заңдармен салыстырғанда Кодекстердің заңдық күші жоғары екендігін көрсете отырып, Парламенттің заң шығармашылық тәжірибесіне бiр заңмен басқа заңдарға өзгерістер мен толықтырулар енгізумен бір мезгілде Кодекстерге өзгерістер мен толықтырулар енгізуге жол берілмейтіні атап өтілді.

Жұмыста сондай-ақ Конституцияның Президенттің нормативтік құқықтық актілерінің заңға бағыныштылығы туралы заң нормасының Парламент пен оның Палатарының нормативтік қаулыларымен салыстырғанда, осы органдар мен ведомстволар арасындағы бағыныштылықтың жоқтығын ескере отырып, қайшы келетіні де көрсетілген. олардың билікті бөлу жүйесіндегі тәуелсіздігі.

Заңның Қауіпсіздік Кеңесі Төрағасының нормативтік құқықтық актілерінің иерархиясынан тыс қалуы туралы ережелері, Жоғарғы Соттың нормативтік қаулылары негізді сынға ұшырады. 

Талдау негізінде «Құқықтық актілер туралы» Заңды жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірленді.