ИКЕМДІЛІК ПЕН ТИІМДІЛІК: ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНДАҒЫ ОҚЫТУШЫЛАР ҚҰРАМЫНЫҢ ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫНА ЖАҢА КӨЗҚАРАС
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2024_79_4_111Кілт сөздер:
еңбек қатынастары, жоғары білім, кадрлық жағдай, жұмыс кестесі, бейімделген еңбекақы, білім беру бағдарламалары, жоғары мамандандырылған білім бағыттары, жоғары оқу орындарындағы инновациялар, білім сапасы, мұғалімдердің қанағаттанушылығыАңдатпа
Қазіргі жоғары білім беру жүйесі бір ЖОО-ға байланысты оқытушылардың еңбек қатынастарын шектеуге байланысты қиындықтарға тап болып отыр. Бұл мақалада жоғары оқу орындарында оқытушылар үшін икемді жұмыс тәртібін құруға назар аудара отырып, дәстүрлі жұмыспен қамту үлгілерін қайта анықтаудың инновациялық тәсілі ұсынылады. Ұсынылған тәсіл мұғалімдер бір уақытта бірнеше университетте жұмыс істей алады, оларға кәсіби өсу мен даму үшін жаңа мүмкіндіктер береді деп болжайды. Бір жоғары оқу орнында штаттық мәртебеге шектеулі тәуелділік мәселесі мұғалімдерге бірнеше білім беру жобаларына белсенді қатысуға мүмкіндік беретін еңбек қатынастарының икемді жүйесіне көшу арқылы шешіледі. Мұндай жүйені енгізу мұғалімдердің кәсіби өмірін ұйымдастыруда революциялық өзгерістерді ұсынады, олардың жұмыс кестесін жеке басқаруына және кәсіби дағдыларын тиімдірек пайдалануына жаңа перспективалар ашады. Жаңа жүйенің негізгі аспектілеріне профессорлық-оқытушылар құрамының өздерінің негізгі сарапшылық саласына назар аударуы, олардың арнайы сарапшылық саласына сәйкес курстарды оқыту және өздерінің жұмыс кестесін басқару мүмкіндігі кіреді. Икемді жүйе сонымен қатар мұғалімдерді уақытты тиімді пайдалануға ынталандыратын нақты жұмыс уақытын есепке алатын бейімделген сыйақыны қарастырады. Мақалада Англия, АҚШ және Ресей сияқты басқа елдердің тәжірибесі мұғалімдердің бірнеше рет жұмысқа орналасуына заңнамалық шектеулер контекстінде қарастырылады. Жаңа жүйенің маңызды элементі – әрбір ЖОО-да оқытушылардың ресми мәртебесін сақтау, олардың штаттық мәртебенің артықшылықтарына қол жеткізуін қамтамасыз ету. Ұсынылып отырған мұғалімдердің еңбек қатынастары жүйесі білім сапасын арттыруға жағдай жасау, дарынды мұғалімдерді тарту және ұстап қалу, оқытудағы инновацияларды ынталандыру арқылы жоғары білімді трансформациялауға уәде береді.