ЕАЭО ШЕҢБЕРІНДЕ ТРАНСШЕКАРАЛЫҚ ЭЛЕКТРОНДЫҚ САУДАНЫ ІСКЕ АСЫРУ КЕЗІНДЕ ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУДЫҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ

Аңдатпа

Электрондық сауданың ерекшелігі - оны іске асыру механизмі, яғни ол интернет-ресурстар арқылы жүзеге асырылады. Бұл фактордың күрделілігі үнемі өзгеруде, дамуда. Зерттелетін құқықтық қатынастарды реттеу объектісі - цифрлық технологиялардың мүмкіндіктерін пайдалана отырып, интернет кеңістігінде тұтынушылардың құқықтарын жүзеге асырумен байланысты құқықтық қатынастар болып табылады. Электрондық сауданың екінші ерекшелігі трансшекаралық болып табылады, бұл процесс тұтынушыларға - әр түрлі мемлекеттердің азаматтарына, тиісті жергілікті, сондай-ақ құқықтық айырмашылықтарға қарамастан қолданылады. Сондықтан Қазақстан Республикасының аумағында тұратын және тұратын тұтынушылардың құқықтарын қорғау мақсатында осы мәселені алқалы зерделеу және заңнамалық сипаттағы шараларды қабылдау қажеттілігі туындады. Осының негізінде ЕАЭО алқалы шешім іздеуге, даулы жағдайларды шешу және болашақта оларға жол бермеу үшін бірыңғай тәсілдер мен стандарттарды іздеуге, одақ ішіндегі ішкі нарықты дамытуға және тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға, сондай-ақ кәсіпкерлер, тауарлар, қызметтер өндірушілер арасындағы бәсекелестікке мүмкіндік алады. Жұмыста ЕАЭО-да тұтынушылық құқық саласында қабылданған негізгі халықаралық құжаттар қаралды. Осыған байланысты тұтынушылардың құқықтарын қорғау қағидаттарын қабылдау қажеттілігі айқындалады, олар азаматтығы немесе келген еліне қарамастан тұтынушы үшін тең мүмкіндіктерді, жағдайларды белгілейтін болады. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сатып алу белсенділігін жандандыру тек одақ шеңберінде ғана емес, жекелеген мемлекеттер бөлігінде ғана емес, ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің ұлттық заңнамасының ережелерінде де жағдайлар жасауды талап етеді. Ғылыми мақалада зерттелетін саладағы заңнаманың ережелерін сақтамауға қатысты тұтынушылардың өтініштеріне қатысты статистикалық материалдар келтірілген.