ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ҚЫЗМЕТІНІҢ КЕЙБІР ТҰЖЫРЫМДАМАЛЫҚ ЖӘНЕ НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52026/2788-5291_2024_78_3_13Кілт сөздер:
технологиялық саясат, тұжырымдама, ғылымометрия, бәсекеге қабілеттілік, гранттық зерттеулерАңдатпа
Бұл мақаланың тақырыбы еліміздің ғылыми қоғамдастығының "ғылым және технологиялық саясат туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасын талқылауы және осыған байланысты ғылыми-зерттеу қызметіндегі кейбір мәселелердің шешімін табуға тырысуы болды.
Зерттеу авторлары болашақ Заңның нысаны мен мазмұны үшін маңызды негіз болып табылатын тұжырымдамаларды қарастырады, өйткені тұжырымдамалық құжаттарда қазақстандық қоғам өмірінің маңызды салаларында ғылымды дамытудың басымдықтары егжей-тегжейлі көрсетілген, осы заңды қабылдауда қажеттіліктің негіздемесі берілген.
Мақаланың авторлары, мысалы, өздерінің ғылыми өнімдерін коммерцияландыруға мүдделі болуы керек университеттің және профессорлық-оқытушылық құрамның ғылыми есеп орталықтары арасындағы байланыстың жоқтығын көреді. Салыстырмалы талдау арқылы құқықтық реттеудің жай-күйін сипаттау шетелдік құқық қолдану практикасының артықшылықтарын және өз елінде заңнаманы дамыту үшін олардың оң тәжірибесін қалай дұрыс пайдалану керектігін көрсетуі керек. Болашақ ғылым және технологиялық саясат туралы Заң тәсілдерді түбегейлі өзгертіп, трендтер қалыптастыруы тиіс.
Автордың ғылым және технологиялық даму, жоғары оқу орындарында ғылыми зерттеулер дайындау, еліміздің көптеген университеттерін ғылыми-зерттеу ЖОО-ларына трансформациялау, профессорлық-оқытушылық құрамды гранттық зерттеулер дайындау түріндегі ұжымдық ғылыми қызметке тарту және қазақстандық ғылымды коммерцияландыру саласындағы көтерген проблемалары қызығушылық тудырады.
Зерттеу авторларының қорытынды ережелері Ғылым туралы жаңа заң ғылым мен бизнесті интеграциялау бағытында векторды өзгерткен жағдайда ғана жұмыс істеуі керек, онда бизнес құрылымдары ғалымдарға коммерцияландыру жобаларын іске асыруда жоғары нәтижелерге қол жеткізуге көмектесе бастайды, жоғары оқу орындарының профессорлық-оқытушылық құрамын ғылыми-зерттеу қызметіне тарту арқылы олар өздерінің ғылыми нәтижелерін білімге енгізу үшін болашақта жаңа жұмыс орындарын, бюджетке салық түсімдерін ұйымдастыру мақсатында жаңа өндірістер ашты. Қорытындыларда бақылау және қадағалау органдарының қызметінде ғылымды басқару тәсілдерін өзгертуге ерекше назар аударылады, олар өз жүйесін "адам-центристік" компоненттің пайдасына нақты "қайта жүктеуді" жүзеге асыруы керек.
