ПЛАТФОРМАЛЫҚ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ - ЕҢБЕК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ФЕНОМЕНІ РЕТІНДЕ

Аңдатпа

Мақалада қазіргі еңбек құқығының маңызды аспектісі болып табылатын платформалық жұмысшылардың еңбегін құқықтық реттеу мәселелері қарастырылды. Платформа жұмысшылары таксиге қоңырау шалу немесе азық-түлік жеткізу қолданбалары сияқты цифрлық платформалар арқылы жұмыс істейтін экономиканың өсіп келе жатқан секторының бөлігі болып табылады. Жұмыс кестесінің икемділігі сияқты маңызды артықшылықтарға қарамастан, жұмыспен қамтудың бұл түрі өзімен бірге тұрақсыз жұмыспен қамту элементтерін әкеледі, бұл осы жұмысшылардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету үшін құқықтық араласу қажеттілігін тудырды.

Платформа қызметкерлерінің өмір сүру сапасын арттыру мақсатында олардың әлеуметтік-еңбек құқықтарын базалық қорғауды белгілеу ұсынылды. Мақалада халықаралық тәжірибеден алынған мысалдар, соның ішінде Еуропалық Одақтың директивалары мен Сингапур, Испания, Үндістан, Бельгия және Португалия сияқты елдердің заңнамалары қарастырылады. Бұл мысалдар платформалық компаниялар үшін міндетті әлеуметтік жарналарды енгізу және қызметкерлерге ұжымдық келіссөздер жүргізу құқығын беру сияқты мәселені шешудің әртүрлі тәсілдерін көрсетті.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Әлеуметтік Кодексін Еңбек Кодексімен қатар егжей-тегжейлі қарау платформалық жұмыспен қамтуды жан-жақты түсіну үшін шешуші мәнге ие, өйткені Әлеуметтік Кодекс платформалық жұмысқа тән азаматтық-құқықтық қатынастарды реттеу үшін толық негізді қамтамасыз етеді.

Қазақстанда «Платформа қызметкерлерінің еңбегін құқықтық реттеу туралы» заңды әзірлеу және қабылдау қажеттілігін негіздеуге ерекше назар аударылды. Мақалада ұсынылған заң жобасының жалпы сипаттамасы, онда көрсетілуі тиіс нақты мәселелерге баса назар аударылды. Олардың ішінде-платформалық қызметкерлердің құқықтық мәртебесін анықтау, ең төменгі жалақы стандарттарын белгілеу, әлеуметтік сақтандыру және қауіпсіз еңбек жағдайларына құқықтарды қамтамасыз ету. Мұндай заңның қабылдануы нарықтың барлық қатысушылары үшін әділ еңбек жағдайларын жасауға және Қазақстандағы платформалық қызметкерлердің әлеуметтік қорғалуын арттыруға ықпал ететін болды.