ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІНДЕ КЛИЕНТКЕ БАҒДАРЛАНУ ҚАҒИДАТЫН НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ БЕКІТУ: ІСКЕ АСЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ

Авторлар

  • Әділет Мұратұлы Көшербаев Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы
  • Раушан Тлегенқызы Дуламбаева Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы https://orcid.org/0000-0003-3942-8875

DOI:

https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_3_277

Кілт сөздер:

клиентке бағдарлану, мемлекеттік қызметтер, цифрландыру, азаматтармен кері байланыс, цифрлық теңсіздік, мемлекеттік басқару

Аңдатпа

Мақалада Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесінде клиентке бағдарлану қағидатын нормативтік-құқықтық тұрғыда бекіту мәселелері зерттеледі. Зерттеудің мақсаты – осы қағидаттың қолданыстағы заңнама мен стратегиялық құжаттардағы институционалану деңгейін бағалау және қолданыстағы тетіктердің оны іс жүзінде іске асыруды қаншалықты қамтамасыз ететінін анықтау. Зерттеу барысында мемлекеттік басқарудың азаматтардың қажеттіліктеріне бағдарлануын көрсететін стратегиялық бағдарламаларға, тұжырымдамалық құжаттар мен нормативтік-құқықтық актілерге талдау жүргізілді. Зерттеу нәтижесінде клиентке бағдарлану қағидаты жоғары деңгейдегі стратегиялық құжаттарда («Қазақстан–2050» стратегиясы, 2030 жылға дейінгі мемлекеттік басқаруды дамыту тұжырымдамасы, 2024–2029 жылдарға арналған мемлекеттік қызметті дамыту тұжырымдамасы және т.б.) және кейбір заңнамалық актілерде (мысалы, “Мемлекеттік қызметтер туралы” заң) бекітілгені анықталды. Алайда осы қағидатты құқықтық тұрғыда институционализациялау фрагменттік сипатқа ие екендігі көрсетілді. Зерттеуде цифрландырудың клиентке бағдарланған тәсілді іске асырудағы рөліне ерекше назар аударылды. Мемлекеттік қызметтерді цифрландыру көбінесе рәсімдердің тек техникалық жаңартылуымен шектелетіні және қоғамдық қызмет көрсету мақсаттары мен қағидаттарын терең қайта қарастырмайтыны анықталды. Мемлекеттік қызметтерді жобалау кезінде жеке және қоғамдық мүдделерді ажырату, азаматтармен кері байланыс тетіктерін институционаландыру және мемлекеттік органдардың тиімділігін бағалау барысында азаматтардың пікірін ескеру қажеттілігі негізделді. Зерттеу нәтижелерінің тәжірибелік маңызы – оның қорытындыларын заңнаманы жетілдіруде және мемлекеттік органдардың қызметіне клиентке бағдарланған тетіктерді енгізуде пайдалануға болатындығында. Осылайша, клиентке бағдарлану қағидаты Қазақстанның мемлекеттік басқару тәжірибесінде тек ішінара іске асырылғаны анықталды және оны декларативті қағидаттан нақты жұмыс істейтін қағидатқа айналдыру үшін нормативтік базаны одан әрі жетілдірудің негізгі бағыттары ұсынылды.

##submission.authorBiography##

##submission.authorWithAffiliation##

Білімі:

    Жоғары білім

    Экономика ғылымдарының докторы

    Мамандық: 08.00.05 — Экономика және халық шаруашылығын басқару

    Диссертацияның атауы: Жаһандық үдерістердің тұрақсыздық жағдайындағы ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттырудың мемлекеттік саясаты

    Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Алматы, 2010 ж.

Басқару институтында оқытылатын пәндер

    • Қолданбалы экономика

    • Қолданбалы макроэкономика

    • Қазақстанның экономикалық саясаты

    • Басқару экономикасы

    • Экономикалық үдерістерді басқару

Зерттеу мүдделері:

    • Мемлекеттік саясат

    • Мембасқарудың тиімділігі

    • Макросистеманың бәсекеге қабілеттілігі (ұлттық, аймақтық)

    • Экономикалық өсу және даму

    • Мемлекеттік қызметтер

Жобалар:

    • «Өңірлерде жастармен мотивациялық жұмыс жүргізу үшін менторлардың 4 тобының шығуын ұйымдастыру» әлеуметтік жобасы аясында «Жастар мәселелерін зерттеу: басқарудың цифрлық технологиялары» (ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі, 2019ж.шілде-қазан.)

    • «Клиенттерге арналған Smart көпір, соңғы миля: Мемлекеттік қызметтерді цифрландыру» (ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару Академиясы, наурыз-қыркүйек 2019ж.))

    • Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігінде жобалық басқару принциптерін енгізу: проблемалар, шешу жолдары және перспективалары (ҚР Қорғаныс министрлігі, 2019-2021 жж.)

    • «Индустриялық саясатты тиімді іске асыру негізінде ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру» (ҚР Білім және ғылым министрлігі, 2015-2017жж.);

    • «Қазақстан өнеркәсібінің жиынтық факторлық өнімділігін бағалау: басқару технологиялары» (ҚР Білім және ғылым министрлігі,2015-2017жж.)

    • «Инновациялық маркетингтік-логистикалық технологияларды тиімді дамыту негізінде Қазақстанның нақты секторының бәсекеге қабілеттілігін арттыру» (ҚР Білім және ғылым министрлігі, 2009-2011 жж.);

    • «Постиндустриалды даму парадигмасына көшу кезеңіндегі Қазақстан экономикасын жаңғыртудың теориялық-әдіснамалық және практикалық мәселелері: басқару аспектілері» (ҚР Білім және ғылым министрлігі, 2006-2008 жж.) және т. б.

    • Барлығы ҚР БҒМ 6 жобасын іске асыруға қатысу

Стипендиялар, білітілікті арттыру, тағылымдамалар:

    • ҚазҰУ ең үздік оқытушы (2010);

    • USAID жобасы мен GIZ Германия халықаралық ынтымақтастық қоғамының қолдауымен (2015) «Стандарттың жаңа нұсқасына дербес көшу» ISO 9001:2015» сертификаты;

    • «Жобаларды басқару жүйесінде экономикалық талдауды қолдану» бизнес мектебінің сертификаты (Алматы қ., 18-26 сәуір 2016ж., 72 сағат);

    • Интерактивті оқыту әдістерін қолдану бағдарламасы бойынша біліктілікті арттыру сертификаты (Алматы қ., ALMATY, 7-20 шілде 2017ж., 72 сағат);

    • The training «Innovative teaching approaches in higher education», Astana, January 2018 және т.б.;

    • «Strategies for innovative learning Development of new competencies» Біліктілікті арттыру сертификаттары, 18-24 March 2018, Brussels (Belgium), 36 сағ.;

    • Сертификат: ҚР Ұлттық стандарты СТ ISO 21500-2014 «Жобаларды басқару бойынша нұсқаулық», 1 деңгей «жоба жетекшісі», 2018ж.;

    • Халықаралық сертификат «Professional Mentor», 2019ж.

Еңбек өтілім

    25 жыл

Басылымдар:

    • 200-ге жуық ғылыми мақалалар мен оқу құралдары, Оқулықтар, соның ішінде «Микроэкономика» оқу құралы (2002, бірлескен авторлықта), Макроэкономика (2017, бірлескен авторлықта), Кәсіпорын экономикасы (2012), 10, 11 сыныптарға арналған 4 оқулық «адам. Қоғам. Құқық» (2014, 2015), 4 монография (2007, 2009, 2010, 2019), 35 БҒСБК журналдарында мақалалар, рейтингті журналдарда 6 мақала (Scopus, Thompson), шетелдік басылымдарда 17 мақала (Болгария, Польша, Чехия, Ұлыбритания, Турция және т. б.))

    • 6 PhD докторына басшылық ету (3 қорғалған PhD докторы), 1 экономика ғылымдарының кандидаты

##submission.downloads##

Жарияланды

01.10.2025

##submission.howToCite##

Көшербаев, А. М., & Дуламбаева, Р. Т. (2025). ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІНДЕ КЛИЕНТКЕ БАҒДАРЛАНУ ҚАҒИДАТЫН НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ БЕКІТУ: ІСКЕ АСЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ. «Qazaqstan Respyblikasy Zannama jäne Quqyqtyq Aqparat Institytynyn Jarshysy» Gylymi-Quqyqtyq Jurnaly («Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институтының Жаршысы» ғылыми-құқықтық журналы), 80(3). https://doi.org/10.52026/2788-5291_2025_80_3_277

Журналдың саны

Нөмір 80 № 3 (2025): Қазақстан Республикасы Заңнама және құқықтық ақпарат институтының жаршысы

Бөлім

Ақпараттық құқық және қауіпсіздік