Әкімшілік қалау: ұғымы, түрлері және заңды қолдану жағдайлары

Аңдатпа

Мақала әкімшілік дискреция институтын талдауға арналған. Автор қазақстандық құқықтық шындық жағдайында қолданылуы мүмкін ережелер мен қорытындыларды тұжырымдауға ұмтыла отырып, оны отандық және шетелдік теория мен практиканың призмасы арқылы зерттейді.

Автор «әкімшілік қалауы» ұғымының анықтамасын тұжырымдайды, сонымен бірге қалауы өкілеттік болып табылатындығына, яғни әкімшілік органның құқықтық байланысына назар аударады, нәтижесінде оны жүзеге асырудан/ орындаудан жалтаруға болмайды. Әкімшілік қалаудың мәнін түсіну үшін мақалада анықталған оның мақсаттарын белгілеу де маңызды.

Әкімшілік қалауды қолдануға өкілеттік берудің нормативтік нысандары қарастырылған. Автор әкімшілік органның әкімшілік қалауды қолдануға өкілеттігі бар ма деген сұраққа жауапты тікелей құқық нормасынан іздеу керек екенін баса айтады. Автордың пікірінше, норманың мәтінінде жиі қажетті жауапты табуға болады (мысалы, «мүмкін», «құқығы бар» немесе «керек» сияқты сөздерді / сөз тіркестерін қолдану арқасында).

Мақалада әкімшілік қалаудың түрлерін бөлуге, сондай-ақ оған қойылатын талаптарды қалыптастыруға ерекше назар аударылады. Автор белгісіз құқықтық ұғымдарды түсіндіру және қолдану әкімшілік қалаудың жеке түрі деген идеяны негіздейді.

Мақаланың соңында тұтастай алғанда құқықтың және атап айтқанда әкімшілік әділет институтының қазіргі заманғы даму үрдістері әкімшілік қалаудың заңдылығын сот бақылауының айтарлықтай кеңеюін көрсетеді, мұны судьялар да, әкімшілік органдардың өкілдері де ескеруі керек деген қорытынды жасалады.