ФЬЮЧЕРСТІК ШАРТ ҰҒЫМЫ МЕН СИПАТТАМАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Кілт сөздер:
сайлау, сайлау құқығы, сайлау жүйелері, гендерлік теңдік, гендерлік квота, гендерлік квота, әйелдерге қатысты дискриминацияАңдатпа
Осы ғылыми мақала сайлау процесі аясында әйелдерге тең құқықты табыс ету мәселесіне арналған. Автор зерттеліп отырған мәселенің кешенділігіне көңіл аударады, және әйелдердің сайлану құқығы, олардың сайлауда кандидат ретінде қатысуға ниеті, партия тізіміне әйел жынысты кандидаттарды енгізу, сайлау нәтижесінде депутат мандатына иә болу сияқты оның ішкі аспектілерін белгілейді. Сайлау жуйесі әйелдердің сайланбалы органдарда өкілділігіне көп ықпал етеді деп саналады. Халықаралық қауымдастықтың ортақ ойы бойынша прапорционалды жүйе әйелдердің көп депутаттық мандат алуына улкен ықпал жасайды.
Автор Қазақстанның қазіргі сайлау жүйесі әйелдердің сайланбалы органдардағы өкілділігіне қолайлы орта жасайды, бірақ, аталған мәселеге нақты ықпал ету үшін өкілділіктің белгілі критерийлерін анықтау тиіс деген ойға келеді.
Осыған орай, мақалада қай жерде тіркелгеніне байланысты (заңда немесе партия жарғысында) әр түрлі міндеттеме күшіне ие болатын гендерлік квота сияқты әйелдердің өкілділігін күшейту секілді тәсілі зерттеледі. Генделық квоталар жүзден аса мемлекеттерде кеңінен қолданылатын тәсіл болып табылады. Еуропалық мемлекеттер міндетті емес партиялық квоталарға артықшылықты береді. Өз кезегінде заңнамалық квоталар Филиппин, Бельгия, Словения, Франция, Латын Америка мемлекеттерінде қолданылады.
Қазақстан Республикасының ұлттық заңнамасын, әрекет ететін саяси партиялардың жарғысын зерттеп, автор әйелдердің сайланбалы органдардағы өкілділігіне кепілдіктердін жоқтығын белгілейді, және сайлау туралы тиісті ұлттық заңнамаға түзету
