ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ӨЗІН-ӨЗІ РЕТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУІН НОРМАТИВТІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

Аңдатпа

Экономикалық қатынастардың дамуы жағдайында кәсіпкерлік және кәсіби қызметтің кейбір салаларында өзін-өзі реттеу тетіктерін пайдалану өзекті болып отыр. Қазақстан Республикасында өзін-өзі реттеуді институционализациялау нормативтік ережелерді тиісті заңнамалық актілерде бекіту қажеттілігін туындатты. Өзін-өзі реттеу құбылысы ұлттық құқықтық жүйе үшін салыстырмалы жаңалық болып табылатынын ескере отырып, оны заңнамалық регламенттеу мәселелері назар аударуға лайық..

Осы зерттеуде аудиторлық қызметтің өзін-өзі реттеу, бағалы қағаздар нарығы, құрылыс және сот орындаушыларының қызметі саласындағы практикада болған қатынастардың нормативтік негіздемесін енгізудің алғашқы әрекеттері туралы куәландыратын құқықтық нормалар анықталды. Құқықтық нормаларды одан әрі талдау 2015 жылдан бастап қалыптасқан осы саладағы реттелген нормативтік жүйені анықтады. Өзін-өзі реттеу бөлігіндегі Жалпы ережелер Қазақстан Республикасының «Өзін-өзі реттеу туралы» Негізгі Заңында және барлық ұйымдар үшін жалпыға бірдей қабылданған нормаларды қамтитын заңдарда көзделеді. Жекелеген өзін-өзі реттейтін ұйымдарға қатысты арнайы нормалар, мысалы заң консультанттары, бағалаушылар палаталары, актуарийлер бірлестіктері, брокерлер немесе дилерлер ұйымдары, салалық заңнамалық актілерге енгізілген. Зерттеу қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеу қызмет түрлерінің ерекшелігіне байланысты өзін-өзі реттеу саласында жалпы және арнайы регламенттеу жүйесін көздейтіні анықталды.

Жұмыста танымның жалпы ғылыми әдістері қолданылды, нормативтік құқықтық актілерді зерттеу үшін ресми-құқықтық әдіс қолданылды. Зерттеу нәтижелері осы саладағы қолданыстағы құқықтық нормалардың сапалық мазмұнын одан әрі талдауда, сондай-ақ тұтастай өзін-өзі реттеу механизмін зерттеуде пайдалы болады.