ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ШАРТТАРДЫҢ ҒЫЛЫМИ ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ САРАПТАМАСЫНЫҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ

Аңдатпа

Халықаралық шарт халықаралық құқықтың негізгі дереккөзі болып табылады. Оның конвенция, декларация, шарт, келісім, пакт, келісім хаты, статут және басқалары сияқты әртүрлі атаулары бар. Халықаралық шарттар біржақты да, көпжақты да болуы мүмкін.

Мемлекеттің ол үшін халықаралық шарттың міндеттілігіне келісімі оған қол қою, ратификациялау, қабылдау, бекіту, оған қосылу немесе тараптар уағдаласқан өзге де тәсілмен көрсетіледі. Халықаралық шарттың қолданылуын тоқтату және тоқтата тұру шарттың ережелеріне, сондай-ақ халықаралық құқық нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Халықаралық қатынастардың белсенді субъектісі ретінде Қазақстан Республикасы жыл сайын ондаған түрлі халықаралық шарттарға қол қояды, бекітеді, қосылады, қабылдайды, ратификациялайды.

Қазақстан Республикасының Конституциясына, қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес келетін халықаралық шарттар Қазақстан Республикасының қолданыстағы құқығының ажырамас бөлігі болып табылады. Халықаралық шарттардың орасан зор рөлі азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету болып табылады. Қажет болған жағдайларда Қазақстан Республикасының юрисдикциясы шегінде соттар Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттың нормаларын басшылыққа алуға міндетті. Сондықтан халықаралық шартты қолдану кезінде халықаралық шарттың теңтүпнұсқалық мәтіні маңызды рөл атқарады.

Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің 1993 жылғы 31 наурыздағы қаулысымен қосылған халықаралық шарттар құқығы туралы 1969 жылғы Вена конвенциясына сәйкес халықаралық шарттар жасасудың негізгі кезеңдерінің бірі халықаралық шарт мәтінінің теңтептүпнұсқалылығын белгілеу болып табылады.

Мақалада қазақ тіліндегі мәтінге орыс тілінің теңтептүпнұсқалылығы туралы Конвенцияның мәтіні қарастырылады. Қазақ тіліне аудару кезінде жіберілген лексикалық және орфографиялық қателерді анықтауға басты назар аударылады.