АЗАМАТТЫҚ ЗАҢНАМАДАҒЫ ТЕРМИНОЛОГИЯЛЫҚ БІРІЗДІЛІКТІ САҚТАУДЫҢ КЕЙБІР ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Аңдатпа

Әрбір мемлекетте нормашығармашылық қызметтің басты мақсаттарының бірі қабылданатын құқықтық актілердің сапасы мен тұрақтылығын қамтамасыз ету болып табылады. Бұл елдің дамуына, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғауға ықпал ететін, сондай-ақ қоғамдағы әділдік пен заңдылықты қамтамасыз ететін тиімді және болжамды құқықтық жүйе құруға мүмкіндік береді. Бұл мақалада Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің жалпы және ерекше бөліміндегі қазақ және орыс тіліндегі мәтін нұсқаларын сараптау нәтижелері талқыланады. Азаматтық заңнама саласындағы құқық нормаларының мемлекеттік тілдегі мәтіндерінде терминдердің реттілігін сақтауға назар аударылады. Заң нормаларының мемлекеттік тілдегі сапасының төмендігіне шет тілінен ұлттық заңнамаға енгізілген заң терминдерінің аудармасының дұрыс нұсқада аударылмауы мысал бола алады. Бұдан басқа, мақалада қазақ тіліндегі заңнамалық актілерге ұсыныстар және мемлекеттік заңдар мәтіндерінің сапасыз аудармасы мәселелері бойынша жалпы қорытындылар шығарылады. Бұл біркелкі терминологияны пайдалану бойынша қорытынды жасауды, сондай-ақ бір ұғымға жататын терминдердің қайталануын және мағынасыздығын болдырмауды қамтиды. Терминдерді пайдаланудағы дәйектілік пен нақтылықты сақтау олардың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ете отырып, заңдарды түсінуге және қолдануға ықпал етеді. Сондай-ақ мемлекеттік тілде заңнамалық актілерді әзірлеу кезінде заң техникасын жетілдіру бойынша қорытындылар жасалады, өйткені терминологияның бірізділігін сақтау және бір ұғымға жататын бірнеше терминдерді пайдалануға жол бермеу қажет. Мұндай талдау азаматтық-құқықтық заңнаманы қолданудың және түсінудің тиімділігін қамтамасыз ету үшін маңызды болып табылатын нормативтік құқықтық актілердің түсініктілігін, дәлдігін, логикасын және жүйелілігін анықтауға көмектеседі.